ಗುರ್ವಷ್ಟಕಂದ ಒಂದಿಷ್ಟು – ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಮ್

ತತಃ ಕಿಂ  ತತಃ ಕಿಂ  ತತಃ ಕಿಂ  ತತಃ ಕಿಮ್

ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ಹಲವು ಜೆನಂಗಕ್ಕೆ ಅನಿಸುತ್ತು –

ಎನ್ನತ್ರೆ ಅದಿದ್ದು, ಇದಿದ್ದು, ಅಷ್ಟಿದ್ದು, ಇಷ್ಟಿದ್ದು, ಹಾಂಗೆ ಮಾಡಿದೆ, ಹೀಂಗೆ ಮಾಡುವೆ…. ಇತ್ಯಾದಿ..

ಮಮ ಸಮೀಪೇ ತದಸ್ತಿ, ಏತದಸ್ತಿ, ತಾವದಸ್ತಿ, ಏತಾವದಸ್ತಿ, ತಥಾ ಕೃತವಾನ್, ಏವಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ…ಇತ್ಯಾದಿ ಭಾವನಾಃ ಭವಂತಿ!

ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಅಷ್ಟಪ್ಪಗ ಕೇಳ್ತವು — so what? ಹೇಳಿ । ಅವು ಕೇಳ್ತವು ಹೇಳುವದಕ್ಕಿಂತ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನೂ ಕೇಳೆಕು ಹೇಳಿ ಪ್ರೇರಣೆ ಕೊಟ್ಟಿದವು ಹೇಳ್ಳಕ್ಕು.

ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಶ್ಲೋಕಂಗಳೇ ಹಾಂಗೆ — ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಜೆನಂಗಳ ಭಾವನೆಯನ್ನೂ/ಅವಸ್ಥೆಯನ್ನೂ  ಶ್ಲೋಕಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ ಸರಿದಾರಿಗೆ ಬಪ್ಪ ಹಾಂಗೆ ಮಾಡುವ ಶೈಲಿ ಅದು.

ಎನ್ನತ್ರೆ ಅದು ಇದ್ದು ಇದು ಇದ್ದು ಹೇಳಿ ಅಪ್ಪಗ ನಾವು ಕೇಳಿಯೊಳ್ಳೆಕು – ತತಃ ಕಿಮ್?

ಬಾಕಿ ಎಲ್ಲ ಇದ್ದರುದೆ  ಗುರುವಿನಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸು ಲೀನ ಆಗದ್ರೆ ಎಂತ ಲಾಭ?

ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಶ್ಲೋಕಂಗ ಇದ್ದು – ಗುರ್ವಷ್ಟಕಂದ ಹೆರ್ಕಿದ್ದದು –

ಅತ್ರ ಕೇಚಿತ್ ಶ್ಲೋಕಾಃ ಸಂತಿ – ಗುರ್ವಷ್ಟಕತಃ ಸ್ವೀಕೃತಾಃ ।

ನೋಡುವ° (ಪಶ್ಯಾಮ)

~~~~

ಒಬ್ಬಂಗೆ ಅನಿಸಿತ್ತಡ – ಆನು ಭಾರೀ ದೊಡ್ಡ ದಾನಶೂರ° ಹೇಳಿ. ಮತ್ತೆಂತಾತು?

ಯಶೋ ಮೇ ಗತಂ ದಿಕ್ಷು ದಾನಪ್ರತಾಪಾತ್

ಜಗದ್ವಸ್ತು ಸರ್ವಂ ಕರೇ ಯತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ ।

ಮನಶ್ಚೇನ್ನ ಲಗ್ನಂ ಗುರೋರಂಘ್ರಿಪದ್ಮೇ

ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಮ್ ॥

ದಾನಪ್ರತಾಪಾತ್ = ದಾನ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಂದಾಗಿ

ದಿಕ್ಷು = ಎಲ್ಲಾ ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ

ಮೇ ಯಶಃ = ಎನ್ನ ಯಶಸ್ಸು

ಗತಂ = ಪಸರಿಸಿದ್ದು.

ಜಗದ್ವಸ್ತು ಸರ್ವಂ= ಜಗತ್ತಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಸ್ತು

ಕರೇ = ಕೈಯಿಲ್ಲಿ (ಇದ್ದು.)

ಯತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ = ಆರ ಅನುಗ್ರಹಂದವೋ ಆ

ಗುರೋಃ = ಗುರುವಿನ

ಅಂಘ್ರಿಪದ್ಮೇ=ಪಾದಕಮಲಲ್ಲಿ

ಮನಃ =ಮನಸ್ಸು

ನ ಲಗ್ನಂ ಚೇತ್ = ಸೇರಿದ್ದಿಲ್ಲೆ ಹೇಳಿ ಆದರೆ

ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಮ್= ಅದರಿಂದೆಂತ ಅದರಿಂದೆಂತ ಅದರಿಂದೆಂತ ಅದರಿಂದೆಂತ (ಪ್ರಯೋಜನ)?

ಆನು ಮಾಡಿದ ದಾನದ ಪ್ರಭಾವಂದಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಲ್ಲಿಯುದೆ ಎನ್ನ ಹೆಸರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಆಯಿದು. ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ವಸ್ತುಗಳೂ ಎನ್ನ ಕೈಗೆಟುಕುವ ಹಾಂಗಿದ್ದು. ಆದರೆ ಇದು ಯಾರ ಅನುಗ್ರಹಂದವೊ ಆ ಗುರುವಿನ ಚರಣಕಮಲಲ್ಲಿ  ಮನಸ್ಸು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದಿಲ್ಲೆ ಹೇಳಿ ಆದರೆ ಮತ್ತೆಂತ? ಮುಂದೆಂತದು? ಅದರಿಂದೆಂತ ಪ್ರಯೋಜನ?

~~~~~

ಮತ್ತೊಬ್ಬಂಗೆ ಹೀಂಗಾತು – ಆನು ದೊಡ್ಡ ಜೆನ ಆಯಿದೆ. ಒಳ್ಳೆ ಗುಣನಡತೆ ಇದ್ದು – ಆದರುದೆ `ತತಃ ಕಿಮ್?’ ಹೇಳಿ ಪ್ರಶ್ಣೆ ಬಂತು.

ವಿದೇಶೇಷು ಮಾನ್ಯಃ ಸ್ವದೇಶೇಷು ಧನ್ಯಃ

ಸದಾಚಾರವೃತ್ತೇಷು ಮತ್ತೋ ನ ಚಾನ್ಯಃ ।

ಮನಶ್ಚೇನ್ನ ಲಗ್ನಂ ಗುರೋರಂಘ್ರಿಪದ್ಮೇ

ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಮ್ ॥

ಪದಾರ್ಥಃ

ವಿದೇಶೇಷು = ವಿದೇಶಂಗಳಲ್ಲಿ

ಮಾನ್ಯಃ = ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟವ.

ಸ್ವದೇಶೇಷು =ತನ್ನ ದೇಶಲ್ಲಿ

ಧನ್ಯಃ =ಧನ್ಯ ಆಯಿದೆ.

ಸದಾಚಾರವೃತ್ತೇಷು = ಸದಾಚಾರದ ವಿಷಯಂಗಳಲ್ಲಿ

ಮತ್ತಃ = ಎನ್ನಂದ ಹೆಚ್ಚು

ನ ಚ ಅನ್ಯಃ =ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಇಲ್ಲೆ.

ಗುರೋಃ = ಗುರುವಿನ

ಅಂಘ್ರಿಪದ್ಮೇ=ಪಾದಕಮಲಲ್ಲಿ

ಮನಃ =ಮನಸ್ಸು

ನ ಲಗ್ನಂ ಚೇತ್ = ಸೇರಿದ್ದಿಲ್ಲೆ ಹೇಳಿ ಆದರೆ

ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಮ್= ಅದರಿಂದೆಂತ ಅದರಿಂದೆಂತ ಅದರಿಂದೆಂತ ಅದರಿಂದೆಂತ (ಪ್ರಯೋಜನ)?

ದೇಶವಿದೇಶಂಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಗಳಿಸಿದ್ದೆ, ಧನ್ಯತೆಯ ಭಾವನೆ ಇದ್ದು. ಒಳ್ಳೆ ನಡತೆಲ್ಲಿ ಎನ್ನಂದ ಮೇಲೆ ಆರೂ ಇಲ್ಲೆ.  ಆದರೆ ಇದರಿಂದ ಎಲ್ಲ ಎಂತ ಪ್ರಯೋಜನ –  ಮನಸ್ಸು ಗುರುವಿನ ಪಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಳ್ಳದ್ದೇ ಇದ್ದರೆ?

~~~~~~

ತುಂಬ  ಕಲ್ತು, ಚೆಂದಕೆ ಪದ್ಯ, ಗದ್ಯ ಬರೆತ್ತವಂಗೆ  ಎಂತ ಅನ್ಸಿತ್ತೋ–

ಷಡಂಗಾದಿವೇದೋ ಮುಖೇ ಶಾಸ್ತ್ರವಿದ್ಯಾ

ಕವಿತ್ವಾದಿ ಗದ್ಯಂ ಸುಪದ್ಯಂ ಕರೋತಿ।

ಮನಶ್ಚೇನ್ನ ಲಗ್ನಂ ಗುರೋರಂಘ್ರಿಪದ್ಮೇ

ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಮ್ ॥

ಷಡಂಗಾದಿವೇದಃ = ಆರು ಅಂಗಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ವೇದ

ಶಾಸ್ತ್ರವಿದ್ಯಾ = ವಿವಿಧ ಶಾಸ್ತ್ರಂಗ

ಮುಖೇ = ಬಾಯಿಲ್ಲಿ ಇದ್ದು.

ಕವಿತ್ವಾದಿ ಗದ್ಯಂ ಸುಪದ್ಯಂ ಕರೋತಿ = ಕವಿತ್ವವೇ ಮೊದಲಾದ ಪ್ರತಿಭೆ ಗದ್ಯಕಾವ್ಯ ಪದ್ಯಕಾವ್ಯಂಗಳ ರಚನೆ ಮಾಡುತ್ತು.

ಆದರೆ,

ಗುರೋರಂಘ್ರಿಪದ್ಮೇ =ಗುರುವಿನ  ಪಾದಪದ್ಮಲ್ಲಿ

ಮನಃ  ನ ಲಗ್ನಂ ಚೇತ್ = ಮನಸ್ಸು ನೆಲೆಗೊಳ್ಳದ್ದೇ ಇದ್ದರೆ

ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಂ ತತಃ ಕಿಮ್ = ಮತ್ತೆಂತ ಇದ್ದು?

~~~

ಛಂದಸ್ಸಿನ ಬಗ್ಗೆ –

ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಶ್ಳೋಕಂಗ `ಭುಜಂಗಪ್ರಯಾತ‘ ಛಂದಸ್ಸಿಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪದು.  ಒಂದು ಗೆರೆಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು `ಯ’ಗಣಂಗ — ಒಟ್ಟು ೧೨ ಅಕ್ಷರಂಗ ಇರ್ತು.

ಒಂದು `ಲಘು’, ಎರಡು `ಗುರು’ ಅಕ್ಷರಂಗ ಇದ್ದರೆ ಅದು ಯಗಣ. `ಭುಜಂಗಪ್ರಯಾತ’ವ ಹೇಳುವ ಶೈಲಿ  ಹಾವು ಹರಕ್ಕೋಂಡು ಹೋಪ ಹಾಂಗೆ ಅಡ !

• Author
• Recent Posts

ಡಾಮಹೇಶಣ್ಣ

ಕೂಳಕ್ಕೋಡ್ಳು ಅಣ್ಣ ಹೇಳಿರೆ ಮದಲಿಂದಲೇ ಹಾಂಗೆ. ಓದುಗು, ಬರಗು.
ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಂಸ್ಕೃತ - ಎರಡರಲ್ಲಿದೇ ವಿಶೇಷ ಆಸಕ್ತಿ.
ಮಹೇಶಣ್ಣ ಹೇಳಿ ಇವರ ಹೆಸರು, ಎಂಗೊ ಎಲ್ಲ ಕೂಳಕ್ಕೂಡ್ಳಣ್ಣ ಹೇಳಿಯೇ ದಿನಿಗೆಳುದು.
ಊರಿಲಿ, ನೀರ್ಚಾಲು ಶಾಲೆಲಿ ಕಲಿವಗಳೇ ಹಾಂಗೆ - ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಬಾವ ಹೇಳುಗು - ಬಾಕಿ ಒಳುದವೆಲ್ಲ ಬಿಂಗಿ ಮಾಡಿಗೊಂಡು, ಮಾಷ್ಟ್ರನ ಅಂಗಿಗೆ ಶಾಯಿ ಹಾಕಿಯೊಂಡು ಆಡುವಗ, ಇವು ಕರೆಲಿ ಕೂದಂಡು ಓದುಗಡ.
ಮುಂದೆ ಉಜಿರೆಲಿ ಕಲ್ತುಗೊಂಡು ಇಪ್ಪಗಳೂ ಹಾಂಗೆಯೇ.
ಅಲ್ಲಿಂದಲೂ ಮುಂದೆ ತಿರುಪತಿಲಿ ಕಲ್ತವು - ಅಷ್ಟಪ್ಪಗ ಪ್ರತಿಸರ್ತಿ ಊರಿಂಗೆ ಬಪ್ಪಗಳೂ ಒಪ್ಪಣ್ಣಂಗೆ ಲಾಡು ಸಿಕ್ಕಿಯೋಂಡು ಇತ್ತು. 😉
ಈಗ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೊಂಬಾಯಿಯ ಹತ್ರೆ ಐ.ಐ.ಟಿ ಹೇಳ್ತ ದೊಡ್ಡ ಕೋಲೇಜಿಲಿ -ಭಾರತಲ್ಲಿ ಆದ ವಿಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಬಗ್ಗೆ - ಪಚ್ಚಡಿ (Ph.D) ಮಾಡಿಕ್ಕಿ ಡಾಗುಟ್ರು ಆಯಿದವು.
ಕಿದೂರು ಬಾವನ ಹಾಂಗೆ ಮದ್ದಿನ ಇಂಜೆಕ್ಷನು ಕುತ್ತತ್ತ ಡಾಗ್‌ಟ್ರು ಅಲ್ಲ, ತತ್ವದ ಇಂಜೆಕ್ಷನು ಕುತ್ತುತ್ತ ಡಾಗ್‌ಟ್ರು.
ಕುಶಿ ಆವುತ್ತು, ನಮ್ಮೋರು ಮೇಗೆ ಮೇಗೆ ಹೋಪಗ. ಅಲ್ಲದಾ? ಅವಕ್ಕೆ ರಜ ಕುಶಾಲುದೇ ಇದ್ದು. ಚಿಂತನೆಯುದೇ ಇದ್ದು.
ಭಾರತೀಯರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ಕಾಳಜಿಯುದೇ ಇದ್ದು. ನಮ್ಮೋರ ಹಿಂದಾಣೋರ "ಮಹತ್ವ"ದ ಬಗೆಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯುದೇ ಇದ್ದು.
ಒಪ್ಪಣ್ಣನ ಬೈಲಿಂಗೆ ಬಂದು ಶುದ್ದಿ ಹೇಳ್ತಿರಾ ಹೇಳಿ ಕೇಳುವಗ ಸಂತೋಷಲ್ಲಿ ’ಅಕ್ಕಪ್ಪಾ, ಧಾರಾಳ!’ ಹೇಳಿದವು. ಹಾಂಗಾಗಿ, ನಮ್ಮೋರ ಮಹತ್ವಂಗಳ ಹೇಳುಲೆ "ಮಹತ್ವ" ಹೇಳ್ತ ಅಂಕಣ, ಇವು ಬರದ್ದರ ಓದಿಕ್ಕಿ, ನಮ್ಮೋರ ಬಗೆಗೆ ನವಗೆಲ್ಲರಿಂಗುದೇ ಹೆಮ್ಮೆ ಬಂದು, ಹಿಂದಾಣೋರ ಮಹತ್ವ ಬಂದರೆ ಕೂಳೆಕ್ಕೋಡ್ಳಣ್ಣನ ಶ್ರಮ ಸಾರ್ಥಕ ಆದ ಹಾಂಗೆ.
ಓದಿ, ಒಪ್ಪ ಕೊಡಿ. "ಮಹತ್ವ"ದ ಮಾಹಿತಿಯ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಗೊಳ್ಳಿ..!
ಆಗದೋ?

Latest posts by ಡಾಮಹೇಶಣ್ಣ (see all)

• ಸೌಂದರ್ಯಮಾಧುರ್ಯಶೋಭೇ!(ಅನುರಾಗ-ಗೀತಮ್) - November 13, 2014
• Hello world! - October 22, 2014
• ಅನುರಾಗ ರಾಗ - June 13, 2014