ಪಂಜಸೀಮೆ ಹವಿಗನ್ನಡಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಲಿ ಇಪ್ಪ ಪದಗಳ ಸಂಗ್ರಹ – 4

• Author
• Recent Posts

ಜಯಗೌರಿ ಅಕ್ಕ°

ಆನು ಉದ್ಯೋಗ ನಿಮಿತ್ತ ಬೆಂಗಳೂರಿಲಿ ವಾಸವಿದ್ದೆ.ಮದುವೆಯಾಗಿ ಹೋದ್ದು ಪುತ್ತೂರಿನ ಸಂಪ್ಯಕ್ಕೆ.ಬಿಡುವಿನ ಹೊತ್ತಿಲಿ ಪುಸ್ತಕ ಓದುದು, ಕವನ ಬರವದು ಎನ್ನ ಹವ್ಯಾಸ..ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸವನ್ನೂ ಮಾಡ್ತಾ ಇದ್ದೆ.

Latest posts by ಜಯಗೌರಿ ಅಕ್ಕ° (see all)

• ಪಂಜಸೀಮೆ ಹವಿಗನ್ನಡಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಲಿ ಇಪ್ಪ ಪದಗಳ ಸಂಗ್ರಹ – 6 - April 27, 2013
• ಪಂಜಸೀಮೆ ಹವಿಗನ್ನಡಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಲಿ ಇಪ್ಪ ಪದಗಳ ಸಂಗ್ರಹ – 5 - April 20, 2013
• ಪಂಜಸೀಮೆ ಹವಿಗನ್ನಡಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಲಿ ಇಪ್ಪ ಪದಗಳ ಸಂಗ್ರಹ – 4 - April 12, 2013

ಈ ವಾರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದಷ್ಟು ಪದಗಳ ಪರಿಚಯ. ಮಾಮೂಲಿನ ಹಾಂಗೆ ನಿಂಗೊಗೆ ಗೊತ್ತಿಪ್ಪದರ ಸೇರ್ಸಿ.

• ಗುಡುಸು – ಉಡುಗು
ಪ್ರಯೋಗ : ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪೇಟೆಗಳ ಕಸವಿನ ರಾಶಿಯ ತೆಗುದು ಗುಡುಸುಲೆ ಪೌರ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ ಆವ್ತು.

• ಗೊತ್ತಿಲ್ಲೆ – ಅರಡಿಯ, ಗೊಂತಿಲ್ಲೆ
ಪ್ರಯೋಗ : ಅವರ ವಿಷಯ ಎಂತಾಳಿ ನವುಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲೆ.

• ಗಂಜಿ – ಹೆಜ್ಜೆ
ಪ್ರಯೋಗ : ಎಂಗ ಇಂದು ಕಾಪಿಗೆ ಗಂಜಿ ಮಾಡಿದ್ದು.

• ಗುಜ್ಜೆ -ಕುಜುವೆ
ಪ್ರಯೋಗ : ಗುಜ್ಜೆ ತಾಳ್ಳ ಮಾಡದ್ದೆ ಸುಮಾರು ದಿನ ಆತು.

• ಗಾಯ – ಗಡಿ
ಪ್ರಯೋಗ : ಗಾಯ ನೋಡಿರೆ  ಹೆಚ್ಚೇ ತಾಗಿದಾಂಗೆ ಕಾಣ್ತು.

• ಚೂರಿ – ಪೀಶಕತ್ತಿ
ಪ್ರಯೋಗ : ಈ ಬಡ್ಡು ಚೂರಿಲಿ ಎಂತರ ಮಾಡುದು?
ಮೇಲಾರಕ್ಕೆ ಕೊರಿಲೆ, ಅಡಿಕೆ ಸೊಲಿಲೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಚೂರಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ನಮೂನೆಗೊ ಇದ್ದು. ಒಂದು ನಮೂನೆ ಚೂರಿಯ ಜಿಂಕೆ ಕೊಂಬಿಂದ ಮಾಡ್ತವು.ಇದು ಕೇರಳ ಕಡೆ ಹವ್ಯಕರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉಪಯೋಗಲ್ಲಿ ಇದ್ದು. ಇದು ಭಾರಿ ಹರಿ ಇಪ್ಪ ಚೂರಿ ಹೇಳಿ ಲೆಕ್ಕ.ಇದಕ್ಕೆ ‘ಉಳೆಕ್ಕೊಂಬಿನ ಚೂರಿ’ ಹೇಳುವ ಹೆಸರೂ ಇದ್ದು.ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಿಡಿಯ ಒಳಂಗೆ ಮಡುಚುಲೆ ಎಡಿಗಾವ್ತು.ಮೇಲಾರಕ್ಕೆ ಕೊರಿಲೆ ಉಪಯೋಗುಸುದು ಮಡುಚುಲೆ ಎಡಿಗಾಗದ್ದಂತದ್ದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಗೆ ಚೂರಿಯ ಕುತ್ತಿಕೊಂಡಿರ್ತು.ಹಾಂಗಾಗಿ ‘ಹಿಡಿಕುತ್ತಿ ಚೂರಿ’ ಹೇಳಿಯೂ ಹೇಳ್ತವು.

• ಚೆಂಡಿ ತುಂಡು/ಹರ್ಕು – ಭೈರಾಸು ,ನೀರುಡೆ
ಪ್ರಯೋಗ : ಮಿಂದಾಗಿ ಉದ್ದುಲೆ ಒಂದು ಚೆಂಡಿ ಹರ್ಕು ಬೇಕು.

• ಚೂಟು – ಚೂಂಟು
ಪ್ರಯೋಗ : ಎಲ್ಲರ ಎದುರಿಗೆ ಎಂತಾರು ಮಾತಾಡುವಾಗ ಒಂದು ಚೂಟೆಕ್ಕು ಹೇಳಿ ಕಾಣ್ತು.

• ಚೂರು – ರಜ, ರಜ್ಜ, ಮಿಂದ
ಪ್ರಯೋಗ : ಎಲ್ಲವೂ ಚೂರು ಚೂರು ತೆಕ್ಕೊಳ್ಳಿ.

• ಚಿಗುರು – ಚೆಗುಳು
ಪ್ರಯೋಗ : ಬೇಸಿಗೆ ಬಪ್ಪಗ ಹೂ ಎಲೆ ಚಿಗುರುತ್ತು.

• ಚೆಕ್ಕೆ/ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿಯ ಎಲೆ – ಬೆಲ್ಲಂತೊಟ್ಟು
ಪ್ರಯೋಗ : ಇದು ‘ಇಜಿನು’ ಹೇಳುವ ಮರದ ಎಲೆ.ಈ ಎಲೆಯ ತೊಟ್ಟು  ಬೆಲ್ಲದ ಹಾಂಗೇ ಸೀವು  ಮತ್ತು ಚೂರು ಖಾರ ಇರ್ತು.ಹಾಂಗಾಗಿ ಇದರ ಬೆಲ್ಲಂತೊಟ್ಟು ಹೇಳುದು.ಇದರ ಕಷಾಯ ಮಾಡಿ ಬಾಯಿ ಮುಕ್ಕುಳುಸುದರಿಂದ ಹಲ್ಲು ಬೇನೆ ಕಡಿಮೆ ಆವ್ತು. ಇದರ ಆಯುರ್ವೇದ ವೈದ್ಯ ಪದ್ದತಿಲಿ ಮದ್ದಾಗಿ ಉಪಯೋಗುಸುತ್ತವು. ಇಜಿನಿನ ಹೂಗು ಕೂಡ ಗರಂ ಮಸಾಲೆಲಿ ಉಪಯೋಗ ಇದ್ದು.ಇದಕ್ಕೆ ಪೇಟೇಲಿ ಕೇಜಿಗೆ ೩೫೦-೪೦೦ ರೂ ಇದ್ದು.

• ಚಿಟ್ಟೆ/ಕಟ್ಟೆ – ಮಣ್ಣಂಚಿಟ್ಟೆ
ಪ್ರಯೋಗ : ಹಿಂದಣ ಕಾಲಲ್ಲಿ ಮನೆಯ ಒಳವೇ ಮಣ್ಣಿನ ಚಿಟ್ಟೆ ಒಂದು ಹೊಡೆಂದ ಇರ್ತಿತ್ತು.ಇದು ಮಂಚದ ಬದಲಾಗಿ ಇದ್ದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಮಂಚದಷ್ಟೇ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬಂಗೆ ಮನುಗುವಷ್ಟು ಉದ್ದಕ್ಕೆ ಇರ್ತು.

• ಚೆಕ್ಕೆ – ಕೆತ್ತೆ
ಪ್ರಯೋಗ: ಚೆಕ್ಕೆಯ ಗರಂ ಮಸಾಲೆ ತಯಾರುಸುಲೆ ಉಪಯೋಗುಸುತ್ತವು.

• ಚೋಳು – ಮಲಂಪು
ಪ್ರಯೋಗ : ಈ ಬಸ್ ಚೋಳು ರಟ್ಟುಸಿಯೇ ಹೋಕ್ಕಷ್ಟೆ.

• ಜಗಿಲಿ – ಹೆರ ಚಾವಡಿ
ಪ್ರಯೋಗ : ಜಗಿಲಿಯ ಕರೇಲಿ ಒಂದು ಚಿಟ್ಟೆ ಇದ್ದು.

• ಜೋಡು – ಮೆಟ್ಟು
ಪ್ರಯೋಗ : ಹೊಸ ಜೋಡಿನ ಅಡುಗುಸಿ ಇರ್ಸದ್ರೆ ಕದ್ದುಕೊಂಡು ಹೊಕ್ಕು.

• ಜಾತ್ರೆ – ಆಯನ
ಪ್ರಯೋಗ : ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದ ಷಷ್ಠಿ ಜಾತ್ರೆ ಭಾರಿ ಗೌಜಿಯಾಗಿ ಅಲ್ಲಿಯೂ ಸಂಚಾರ ದಟ್ಟಣೆ ಆತಡ.

• ತಾಳ್ಳ/ತಾಳ್ಳು – ತಾಳು
ಪ್ರಯೋಗ : ಇಂದು ಸೌತೆ ತಾಳ್ಳು. ಸೌತೆಯ ಬಾಳೆ ಬಳ್ಳಿಲಿ ಕಂಬಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಿ ಇರ್ಸಿ ಹಾಳಾಗದ್ದಂಗೆ ಕಾಪಾಡ್ತವು. ಇದರಂದಾಗಿ ವರ್ಷ ಇಡೀ ಸೌತೆ ಸಿಕ್ತಿತ್ತು. ಇದರ ಮಂಗಳೂರು ಸೌತೆ ಅಥವಾ ಬಣ್ಸೌತೆ ಹೇಳ್ತವು.

• ತೊಂದರೆ ಇಲ್ಲೇ – ಸಾರ ಇಲ್ಲೇ
ಪ್ರಯೋಗ : ನಿಂಗ ಒಂದು ಗಂಜಿ ಮಾಡಿ ,ತೊಂದರೆ ಇಲ್ಲೆ.

• ತಲೆ ಕೂದಲು -ತಲೆ ಕಸವು
ಪ್ರಯೋಗ : ಹೀಂಗೆ ತಲೆ ಕೂದಲು ಬಿಚ್ಚಿ ಹಾಯ್ಕೊಂಡು ಹೋಗೆಡ.

• ತುಟಿ – ತೊಡಿ
ಪ್ರಯೋಗ : ಚಳಿಗಾಲಲ್ಲಿ ತುಟಿ ಒಡಿಯುದ್ರಲ್ಲಿ ತಡಿಲೆಡಿತ್ತಿಲ್ಲೆ.

• ತಲೆಗೆ ಮೀಯುದು – ತಲಗೆ ಮೀವದು
ಪ್ರಯೋಗ : ಶನಿವಾರ ತಲೆಗೆ ಮೀಲಾಗ ಹೇಳಿ ದೊಡ್ಡವ್ವು ಹೇಳ್ತವು.

• ತರಕಾರಿ -ನೆಟ್ಟಿಕಾಯಿ
ಪ್ರಯೋಗ : ಈಗ ಇನ್ನು ಮೇಲಾರಕ್ಕೆ ತರಕಾರಿ ಕೊಯ್ಯೆಕ್ಕಷ್ಟೆ. ನೆಟ್ಟು ಬೆಳುಸಿದ ಕಾಯಿಪಲ್ಲೆಗ ನೆಟ್ಟಿಕಾಯಿ. ಹಿಂದಣ ಕಾಲಲ್ಲಿ ಬೇಕಾದ್ದರ ಅವ್ವವ್ವೇ ಬೆಳ್ಕೊಂಡಿತ್ತಿದ್ದವು ಹೇಳುದಕ್ಕೆ  ಇದೊಂದು ಉದಾರಣೆ.

• ತಿಮರೆ -ಉರಗೆ
ಪ್ರಯೋಗ : ತಿಮರೆ ತಂಬುಳಿ ತುಂಬಾ ಲಾಯ್ಕಾವ್ತು.ತಿಮರೆಯ ಕೆಲವೊಂದು ಮದ್ದಿಗೂ ಉಪಯೋಗುಸುತ್ತವು.ತಿಮರೆ ಹಾವಿನಾಂಗೆ ನೆಲಲ್ಲಿ ಹರ್ಕೊಂಡು ಗಂಟು ಗಂಟಿಲಿ ಬೇರಿನ ಭೂಮಿಗೆ ಬಿಡುವ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಉರಗೆ ಹೇಳುವ ಹೆಸರು ಬಂದದ್ದು.

• ತಕ್ಕಡಿ – ಚಿಂತಾಲು , ತ್ರಾಸು
ಪ್ರಯೋಗ : ಇದ ಆ ತಕ್ಕಡಿ ತೆಕ್ಕೊಂಡು ಬಾ, ಕಾಳು ಮೆಣಸು ತೂಗೆಕ್ಕಷ್ಟೆ. ಬೇರೆ ಸೀಮೆಗಳಲ್ಲಿ ‘ನಮ್ಮಂದ ಪೂರೈಸ’ ಹೇಳುದಕ್ಕೂ ಚಿಂತಾಲು ಹೇಳುವ ಪದ ಉಪಯೋಗುಸುತ್ತವು. ಉದಾ: ‘ಒಟ್ಟಾರೆ ಕಷ್ಟ ಭಾವ, ಕಷ್ಟಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಾರು ತೆಗದರೂ ಪೆಟ್ರೋಲು ಹೀಂಗೆ ಏರಿರೆ ಚಿಂತಾಲು ಹಂದ’.

• ಎಳಿಯುದು – ಬಲುಗು
ಪ್ರಯೋಗ : ಕರೆಂಟು ಶಾಕು ಬಂದರೆ ಎಳುದು ಬಿಸಾಡುಗು..ಕೆಲವು ಸೀಮೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವ ಬೀಡಿ, ಸಿಗರೇಟು ಬಲುಗುತ್ತ ಹೇಳುವ ಪ್ರಯೋಗವೂ ಇದ್ದು.