ಏನು ಎಂತ ಹೇಳ್ತು? – ಒಂದು ಸುಭಾಷಿತ

ಏನು ಎಂತ ಹೇಳ್ತು? 

ಕೆಲವೆಲ್ಲ ಹೇಳದ್ರುದೆ ಗೊಂತಾವ್ತಡ. ಬೈಲಿಲ್ಲಿ ಕಾಣದ್ದೇ ಇದ್ದರೆ ಬೇರೆಂತದೋ ಅಂಬೆರ್ಪಿಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಹೇಳಿ ಗೊಂತಾವ್ತಲ್ಲದ ಹಾಂಗೆ!
ಹಾಂಗೆ ಹೇಳುವ ಒಂದು ಸುಭಾಷಿತ ಇಲ್ಲಿದ್ದು

ಆಚಾರಃ ಕುಲಮಾಖ್ಯಾತಿ

ದೇಶಮಾಖ್ಯಾತಿ ಭಾಷಣಮ್|

ಸಂಭ್ರಮಃ ಸ್ನೇಹಮಾಖ್ಯಾತಿ

ವಪುರಾಖ್ಯಾತಿ ಭೋಜನಮ್||

 ಇಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ವಾಕ್ಯಂಗ ಇದ್ದು –

೧) ಆಚಾರಃ ಕುಲಮಾಖ್ಯಾತಿ,  ೨) ಭಾಷಣಂ ದೇಶಮಾಖ್ಯಾತಿ, ೩) ಸಂಭ್ರಮಃ ಸ್ನೇಹಮಾಖ್ಯಾತಿ, ೪) ವಪುಃ ಭೋಜನಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ||

ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪದವ ವಿಂಗಡಿಸಿ ನೋಡುವೊ.

ಕುಲಮಾಖ್ಯಾತಿ = ಕುಲಮ್ + ಆಖ್ಯಾತಿ

ದೇಶಮಾಖ್ಯಾತಿ = ದೇಶಮ್ + ಆಖ್ಯಾತಿ

ಸ್ನೇಹಮಾಖ್ಯಾತಿ = ಸ್ನೇಹಮ್ + ಆಖ್ಯಾತಿ

ವಪುರಾಖ್ಯಾತಿ = ವಪುಃ + ಆಖ್ಯಾತಿ

ಇದರ ಎಲ್ಲಾ ಗೆರೆಲ್ಲಿಯುದೆ ‘ಆಖ್ಯಾತಿ’ ಹೇಳಿ ಒಂದು ಶಬ್ದ ಇದ್ದಲ್ಲದಾ! ಇದು ಕ್ರಿಯಾಪದ.
‘ಆಖ್ಯಾತಿ’ ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥ ‘ಹೇಳ್ತು’, ‘ತಿಳಿಯಪಡಿಸುತ್ತು’ ಹೇಳಿ.
ಆಖ್ಯಾನ – ಈ ಶಬ್ದವ ಕೇಳಿ ಗೊಂತಿಕ್ಕು. ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರಸಂಗಲ್ಲಿ ‘ಲಲಿತೋಪಾಖ್ಯಾನ’, …ಇತ್ಯಾದಿ ಹೆಸರು ಕೇಳಿಪ್ಪಿ. ಆಖ್ಯಾನ ಅರ್ಥಾತ್ ‘ಹೇಳುವದು’, ‘ಕಥೆ’ ಹೇಳಿ ಅರ್ಥ.
ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೇಳುವ ಶಬ್ದವನ್ನೂ ಕೇಳಿ ಗೊಂತಿದ್ದು ನವಗೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯಾವುದಾದರೂ ವಿಚಾರವ ತಿಳಿಯಪಡಿಸುವದಕ್ಕೆ ‘ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ’ ಹೇಳಿ ಹೇಳ್ವದು.
ಈಗ ಸುಭಾಷಿತದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಾಕ್ಯವನ್ನುದೆ ನೋಡುವೊ.
ಆಚಾರಃ ಆಖ್ಯಾತಿ

ಆಚಾರಃ ಆಖ್ಯಾತಿ = ನಡವಳಿಕೆ ಹೇಳ್ತು. ಎಂತ ಹೇಳ್ತು?

ಆಚಾರಃ ಕುಲಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ

ಆಚಾರಃ ಕುಲಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ= ನಡವಳಿಕೆ ಕುಲದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳ್ತು.

ಒಬ್ಬನ ನಡವಳಿಕೆಯ ನೋಡಿ ಅವನ ಕುಲ ಹೇಂಗಿಪ್ಪದು ಹೇಳಿ ಗೊಂತಾವ್ತು!

ಭಾಷಣಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ

ಭಾಷಣಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ= ಮಾತು ಹೇಳ್ತು. ಎಂತ ಹೇಳ್ತು?

ಭಾಷಣಂ ದೇಶಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ = ಮಾತು ನಮ್ಮ ಊರಿನ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳ್ತು. ಮಾತಾಡುವ ಭಾಷೆ, ಉಚ್ಚಾರಣೆ, ರೀತಿಯ ನೋಡಿ ‘ಇವ ಈ ಊರಿಂದ ಬಂದದು’ ಹೇಳಿ ಗೊಂತಾವ್ತಲ್ಲದ!

ಸಂಭ್ರಮಃ ಆಖ್ಯಾತಿ

ಸಂಭ್ರಮ ಹೇಳಿರೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಕನ್ಫ್ಯೂಶನ್, ಗಡಿಬಿಡಿ. ಎಂತ ಮಾಡೆಕು? ಅದು ಮಾಡೆಕೊ, ಇದು ಮಾಡೆಕೊ ಹೇಳಿ ಅಪ್ಪದೇ ಸಂಭ್ರಮ. ಸಂಭ್ರಮ ಎಂತ ಹೇಳ್ತಡ?

ಸಂಭ್ರಮಃ ಸ್ನೇಹಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ

ಸಂಭ್ರಮ ಸ್ನೇಹವ, ಪ್ರೀತಿಯ ತೋರುಸುತ್ತು. ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರು ಮನೆಗೆ ಬಂದಪ್ಪಗ ಸಂಭ್ರಮ ತೋರುಸುವದು ಸಹಜ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಯ ಆದವರಲ್ಲಿ ಇದು ವ್ಯಕ್ತ ಆವ್ತು.

ವಪುಃ ಆಖ್ಯಾತಿ

ವಪುಃ ಆಖ್ಯಾತಿ = ಶರೀರ ಹೇಳ್ತು. ಎಂತ ಹೇಳ್ತಡ?

ಶರೀರ ನೋಡಿರೆ ಗೊಂತಾವ್ತಿಲ್ಲೆಯಾ? ಇವ ಸರೀ ಉಣ್ತನೋ ಇಲ್ಲೆಯೋ ಹೇಳಿ. ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಶರೀರ ನೋಡಿ ಅವನ ಆಹಾರ ಕ್ರಮ ಹೇಂಗೆ ಹೇಳಿ ಅಂದಾಜು ಮಾಡ್ಳೆಡಿಗು. ಹಾಂಗಾಗಿ ಹೇಳ್ತವು – ‘ವಪುಃ ಭೋಜನಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ’  ಹೇಳಿ.

ಸರೀ ಅರ್ಥ ಆತಲ್ಲದಾ! ಈಗ ಪುನಾ ನೆಂಪು ಮಾಡಿ ಹೇಳಿ –

• ಆಚಾರಃ ಕಿಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ?
• ಭಾಷಣಂ ಕಿಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ?
• ಸಂಭ್ರಮಃ ಕಿಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ?
• ವಪುಃ ಕಿಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ?

• ಕಃ ಕುಲಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ?
• ಕಿಂ ದೇಶಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ?
• ಕಃ ಸ್ನೇಹಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ?
• ಕಿಂ ಭೋಜನಮ್ ಆಖ್ಯಾತಿ?

ಈಗ ಪುನಃ ಒಂದರಿ ಸುಭಾಷಿತವ ಹೇಳುವೊ.

ಆಚಾರಃ ಕುಲಮಾಖ್ಯಾತಿ ದೇಶಮಾಖ್ಯಾತಿ ಭಾಷಣಮ್|

ಸಂಭ್ರಮಃ ಸ್ನೇಹಮಾಖ್ಯಾತಿ ವಪುರಾಖ್ಯಾತಿ ಭೋಜನಮ್||

 ————

• Author
• Recent Posts

ಡಾಮಹೇಶಣ್ಣ

ಕೂಳಕ್ಕೋಡ್ಳು ಅಣ್ಣ ಹೇಳಿರೆ ಮದಲಿಂದಲೇ ಹಾಂಗೆ. ಓದುಗು, ಬರಗು.
ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಂಸ್ಕೃತ - ಎರಡರಲ್ಲಿದೇ ವಿಶೇಷ ಆಸಕ್ತಿ.
ಮಹೇಶಣ್ಣ ಹೇಳಿ ಇವರ ಹೆಸರು, ಎಂಗೊ ಎಲ್ಲ ಕೂಳಕ್ಕೂಡ್ಳಣ್ಣ ಹೇಳಿಯೇ ದಿನಿಗೆಳುದು.
ಊರಿಲಿ, ನೀರ್ಚಾಲು ಶಾಲೆಲಿ ಕಲಿವಗಳೇ ಹಾಂಗೆ - ಎಡಪ್ಪಾಡಿ ಬಾವ ಹೇಳುಗು - ಬಾಕಿ ಒಳುದವೆಲ್ಲ ಬಿಂಗಿ ಮಾಡಿಗೊಂಡು, ಮಾಷ್ಟ್ರನ ಅಂಗಿಗೆ ಶಾಯಿ ಹಾಕಿಯೊಂಡು ಆಡುವಗ, ಇವು ಕರೆಲಿ ಕೂದಂಡು ಓದುಗಡ.
ಮುಂದೆ ಉಜಿರೆಲಿ ಕಲ್ತುಗೊಂಡು ಇಪ್ಪಗಳೂ ಹಾಂಗೆಯೇ.
ಅಲ್ಲಿಂದಲೂ ಮುಂದೆ ತಿರುಪತಿಲಿ ಕಲ್ತವು - ಅಷ್ಟಪ್ಪಗ ಪ್ರತಿಸರ್ತಿ ಊರಿಂಗೆ ಬಪ್ಪಗಳೂ ಒಪ್ಪಣ್ಣಂಗೆ ಲಾಡು ಸಿಕ್ಕಿಯೋಂಡು ಇತ್ತು. 😉
ಈಗ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೊಂಬಾಯಿಯ ಹತ್ರೆ ಐ.ಐ.ಟಿ ಹೇಳ್ತ ದೊಡ್ಡ ಕೋಲೇಜಿಲಿ -ಭಾರತಲ್ಲಿ ಆದ ವಿಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಬಗ್ಗೆ - ಪಚ್ಚಡಿ (Ph.D) ಮಾಡಿಕ್ಕಿ ಡಾಗುಟ್ರು ಆಯಿದವು.
ಕಿದೂರು ಬಾವನ ಹಾಂಗೆ ಮದ್ದಿನ ಇಂಜೆಕ್ಷನು ಕುತ್ತತ್ತ ಡಾಗ್‌ಟ್ರು ಅಲ್ಲ, ತತ್ವದ ಇಂಜೆಕ್ಷನು ಕುತ್ತುತ್ತ ಡಾಗ್‌ಟ್ರು.
ಕುಶಿ ಆವುತ್ತು, ನಮ್ಮೋರು ಮೇಗೆ ಮೇಗೆ ಹೋಪಗ. ಅಲ್ಲದಾ? ಅವಕ್ಕೆ ರಜ ಕುಶಾಲುದೇ ಇದ್ದು. ಚಿಂತನೆಯುದೇ ಇದ್ದು.
ಭಾರತೀಯರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ಕಾಳಜಿಯುದೇ ಇದ್ದು. ನಮ್ಮೋರ ಹಿಂದಾಣೋರ "ಮಹತ್ವ"ದ ಬಗೆಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯುದೇ ಇದ್ದು.
ಒಪ್ಪಣ್ಣನ ಬೈಲಿಂಗೆ ಬಂದು ಶುದ್ದಿ ಹೇಳ್ತಿರಾ ಹೇಳಿ ಕೇಳುವಗ ಸಂತೋಷಲ್ಲಿ ’ಅಕ್ಕಪ್ಪಾ, ಧಾರಾಳ!’ ಹೇಳಿದವು. ಹಾಂಗಾಗಿ, ನಮ್ಮೋರ ಮಹತ್ವಂಗಳ ಹೇಳುಲೆ "ಮಹತ್ವ" ಹೇಳ್ತ ಅಂಕಣ, ಇವು ಬರದ್ದರ ಓದಿಕ್ಕಿ, ನಮ್ಮೋರ ಬಗೆಗೆ ನವಗೆಲ್ಲರಿಂಗುದೇ ಹೆಮ್ಮೆ ಬಂದು, ಹಿಂದಾಣೋರ ಮಹತ್ವ ಬಂದರೆ ಕೂಳೆಕ್ಕೋಡ್ಳಣ್ಣನ ಶ್ರಮ ಸಾರ್ಥಕ ಆದ ಹಾಂಗೆ.
ಓದಿ, ಒಪ್ಪ ಕೊಡಿ. "ಮಹತ್ವ"ದ ಮಾಹಿತಿಯ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಗೊಳ್ಳಿ..!
ಆಗದೋ?

Latest posts by ಡಾಮಹೇಶಣ್ಣ (see all)

• ಸೌಂದರ್ಯಮಾಧುರ್ಯಶೋಭೇ!(ಅನುರಾಗ-ಗೀತಮ್) - November 13, 2014
• Hello world! - October 22, 2014
• ಅನುರಾಗ ರಾಗ - June 13, 2014