ಯಕ್ಷ ಗೋವಿಂದನ ಅರ್ಥವೈಭವ..

• Author
• Recent Posts

ವೇಣೂರಣ್ಣ

ವೇಣೂರಣ್ಣನ ಬಗ್ಗೆ ಅದಾಗಲೇ ಮಾತಾಡಿದ್ದು ನಾವು. ಅಪ್ಪಲೆ ಗಟ್ಟದ ಮೇಗೆ ಎಲ್ಲಿಯೋ ದೊಡ್ಡ ಕೆಲಸಲ್ಲಿ ಇದ್ದವು, ಪೇಂಟಂಗಿ ಹಾಕುತ್ತ ನಮುನೆಯ ಕೆಲಸ. ಊರಿಂಗೆ ಬಂದರೆ ಊರವು ಆಗಿಯೊಂಡು, ಆಟಲ್ಲಿ ಅರ್ತ ಹೇಳ್ತದು ಅವರ ವಾಡಿಕೆ. ಬಲಿಪ್ಪಜ್ಜನ ದೇವಿಮಹಾತ್ಮೆಯ ಪ್ರಸಂಗವ ಪುಸ್ತಕ ಮಾಡಿ ಎಲ್ಲೊರ ಕೈಲಿ ಬೆನ್ನಿಂಗೆ ಹೆಟ್ಟುಸಿಗೊಂಡು ರಜ್ಜ ತೋರ ಆಯಿದವು!ಈ ವೇಣೂರಣ್ಣ ನಮ್ಮ ಬೈಲಿಲಿ ಶುದ್ದಿ ಹೇಳ್ತ ಸಂಗತಿ ಗೊಂತಿದ್ದೋ?ಮೊನ್ನೆ – ಅಮೈ ಉಪ್ನಾನದ ಮರದಿನ ಸಿಕ್ಕಿದವು, ಪೇಟೆಯ ದೊಡ್ಡ ಮಾರ್ಗದ ಕರೆಲಿ – ಪಕ್ಕನೆ ಸಿಕ್ಕಿಅಪ್ಪಗ ’ಭಲ್ಲಿರೇನಯ್ಯ’ ಹೇಳಿ ಕೇಳಿದೆ - (ನಾವು ನಾವೇ ಆದರೆ ಏನೂ – ಕೇಳ್ತು, ವೇಣೂರಣ್ಣ ಸಿಕ್ಕಿಅಪ್ಪಗ ಬಲ್ಲಿರೇನಯ್ಯ ಕೇಳುದು ಎಂಗೊ) ಬೈಲಿಂಗೆ ಬಂದು ಶುದ್ದಿ ಹೇಳ್ತದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುವಗ ಒಪ್ಪಿಯೇ ಬಿಟ್ಟವು.ಅವು ಮಾತಾಡಿರೇ ಒಂದು ಚೆಂದ, ಅದರ ಕೇಳುದು ಮತ್ತೂ ಚೆಂದ, ಅದು ಅರ್ತ ಆದರೆ ಇನ್ನೂ ಚೆಂದ ಇರ್ತು! ಯಕ್ಷಗಾನದ ಅರ್ತ ಹೇಳ್ತದು ನೆಂಪಿಂಗೆ ಬತ್ತು -ಅವು ಮಾತಾಡ್ಳೆ ಸುರುಮಾಡಿರೆ. ಅದಿರಳಿ, ಆನು ಹೀಂಗೆ ಹೇಳಿದೆ ಹೇಳಿ ಅವರತ್ರೆ ಹೇಳಿಕ್ಕೆಡಿ. 😉 ಯೇವದೇ ವಸ್ತು ವಿಶಯ ಆದರೂ ಅದು ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಅರ್ತ ಅಪ್ಪ ಹಾಂಗೆ ಬಿಡುಸಿ ಬಿಡುಸಿ ಹೇಳ್ತದು ಅವರ ಕ್ರಮ.ಹಾಂಗೆ ಬೈಲಿಂಗೆ ಬಂದು ಸಂತೋಷಲ್ಲಿ ಶುದ್ದಿ ಹೇಳ್ತವು. ನಿಜಜೀವನಲ್ಲಿ ಕಾಂಬಂತ ’ಪ್ರಸಂಗಂಗಳ’ ಬಗ್ಗೆ ಶುದ್ದಿ ಹೇಳ್ತೆ – ಹೇಳಿದವು. ಅಕ್ಕು, ಸಂತೋಷ – ಹೇಳಿದೆ ಆನು! ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಓದಿ, ಶುದ್ದಿಗೊಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಕೊಟ್ಟು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವೊ.

Latest posts by ವೇಣೂರಣ್ಣ (see all)

• ಯಕ್ಷ ಗೋವಿಂದನ ಅರ್ಥವೈಭವ.. - October 4, 2011
• ಪಾಠ ಪುಸ್ತಕಲ್ಲಿ 'ಪಳ್ಳತ್ತಡ್ಕ ಕೇಶವ ಮಾವ' - August 10, 2011
• ಮನಸ್ಸಿಂಗೆ ಮುದ ಕೊಡುವ ಯಕ್ಷಗಾನ ಸಿ.ಡಿ. "ಮುದ್ದಣ ಗೇಯ ಸೌಂದರ್ಯ" - May 24, 2011

ಯಕ್ಷಗಾನ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಹವ್ಯಕರ ಕೊಡುಗೆ ಅಪಾರ. ಹಾಂಗೆ ಹೇಳುತ್ತರೆ “ಭಟ್ರುಗಳೂ ಶೆಟ್ರುಗಳೂ ಇಲ್ಲದ್ರೆ ಆಟವೇ ಇಲ್ಲೆ ! ” ಹೇಳ್ತ ಮಾತು ನೂರಕ್ಕೆ ನೂರು ಸತ್ಯ .
ಯಕ್ಷಗಾನ ಪಿತಾಮಹ ಕುಂಬ್ಳೆ ಪಾರ್ತಿಸುಬ್ಬನ ಸೀಮೆಂದ ಅದೆಷ್ಟೋ ಕಲಾವಿದರು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಯಿದವು . ಅದರಲ್ಲಿ ಸಿಂಹ ಪಾಲು ನಮ್ಮ ಹವ್ಯಕರದ್ದು ಹೇಳುದೆ ನವಗೆಲ್ಲ ಹೆಮ್ಮೆ!
ಜಾನಪದ ಆರಾಧನಾ ಕಲೆಯಾದ ಯಕ್ಷಗಾನ ಇಂದು ದೇಶ ವಿದೇಶಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡದ್ದು . ನಮ್ಮ ಶೇಣಿ ಅಜ್ಜ ಯಕ್ಷಗಾನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಂದ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪಡದ್ದವು.
ಹವ್ಯಕ ಕಲಾವಿದರ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬನ ಸಾಧನೆಯೂ ಅನನ್ಯವೆ. ಯಕ್ಷಗಾನ ಶಕ ಪುರುಷರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮವ್ವೆ ಹೆಚ್ಚು ಜೆನ ಹೇಳುದು ನಾವೆಲ್ಲ ಗರ್ವ ಪಡೆಕ್ಕಾದ ವಿಚಾರ .

ಕಳೆದ ವಾರ ಉಜಿರೆಯ ಜನಾರ್ಧನ ಸ್ವಾಮೀ ದೇವಸ್ಥಾನ , ಕುರಿಯ ವಿಠಲ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ , ಕುಬಣೂರು ಶ್ರೀಧರ ರಾಯರ ಸಾರಥ್ಯದ ಯಕ್ಷ ಪ್ರಭಾ ಮಾಸ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಜಂಟಿ ಆಶ್ರಯಲ್ಲಿ “ದಶಾವತಾರಿ ” ಕೆ. ಗೋವಿಂದ ಭಟ್ ಸರಣಿ ಅರ್ಥ ವೈಭವ ಆಯೋಜಿಸಿತ್ತಿದ್ದವು .
ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮೂಡಿ ಬಂತು . ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಲ್ಲಿ ಕೆ. ಗೋವಿಂದ ಭಟ್ರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ಪಾತ್ರ೦ಗೊ ಚೆಂದಕೆ ಅನಾವರಣ ಗೊಂಡತ್ತು .
ಶ್ರೀರಾಮ , ಕೌಶಿಕ , ಭಸ್ಮಾಸುರ ,ಹಿರಣ್ಯ ಕಶಿಪು, ಶೂರ್ಪನಖಿ , ಇಂದ್ರಜಿತು , ಭೀಷ್ಮ , ಕೌರವ ಹೀಂಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸ್ವಾಭಾವಂಗಳ ಎಂಟು ಪಾತ್ರ ಚಿತ್ರಣ ಒಂದು ವಾರದ ಸಪ್ತಾಹಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂತು.
ಎಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪೂರ್ತಿ ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಣ ಮಾಡಿದ್ದವು. ಅದು ಸಂಘಟಕರ ಹತ್ತರೆ ಕೇಳಿರೆ ಬೇಕಾದವಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕುತ್ತು.
ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮುಗುದಪ್ಪಗ ಇನ್ನು ಇರೆಕ್ಕಾತು ಹೇಳಿ ಎಲ್ಲೋರಿಂಗೂ ಅನಿಸಿತ್ತು.!

ನಮ್ಮ ಶೇಣಿ ಅಜ್ಜ ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ವಿದ್ವಾಂಸ ಹವ್ಯಕರೆಲ್ಲರೂ ಗರ್ವ ಪಡೆಕ್ಕಾದ ಯಕ್ಷಗಾನ ಅರ್ಥ ಬ್ರಹ್ಮ .
ಆದರೂ ಎನಗೆ ಏಕೋ ಶೇಣಿ ಅಜ್ಜನಿಗಿಂತಲೂ ಗೋವಿಂದಣ್ಣನೇ ಒಂದು ಕೈ ಮೇಲೆ ಹೇಳಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಮನಸ್ಸಿಲ್ಲಿ ಅನಿಸುತ್ತು. ಗೋವಿಂದಣ್ಣ ನೃತ್ಯ , ಅಭಿನಯ , ಅರ್ತಗಾರಿಕೆ , ಭಾಗವತಿಕೆ , ಪ್ರಸಂಗ ರಚನೆ ಹಾಸ್ಯಂದ ಹಿಡುದು ಬಣ್ಣದ ವೇಷದ ವರೆಗೆ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಲೀಲಾಜಾಲವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಅಪೂರ್ವ ಸವ್ಯಸಾಚಿ (all-rounder) ಕಲಾವಿದ.
ಕೆಲವು ಜೆನ ಅರ್ತಲ್ಲಿ ರೈಸುಗು , ಕೆಲವು ಜನರ ಕೊಣಿತ ಚೆಂದ ಇಕ್ಕು ಕೆಲವರ ಅಭಿನಯ ಬಾರಿ ಒಳ್ಳೆದಿಕ್ಕು ಆದರೆ ಇದೆಲ್ಲವೂ ಒಬ್ಬನಲ್ಲೇ ಕಾಂಬಲೇ ಸಾಧ್ಯ ಇಲ್ಲೆ . ಒಂದು ವೇಳೆ ಇದ್ದರೆ ಅದು ಗೋವಿಂದಣ್ಣನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ!
ಹೇಳಿರೆ ತಪ್ಪಲ್ಲ . ಗೋವಿಂದಣ್ಣನ ಶಬ್ದ ಸಂಪತ್ತು ಅಪಾರ . ಹೇಳೆಕ್ಕಾದ್ದರ ಚುಟುಕಾಗಿ ಪ್ರಭಾವ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸಮಯ ಸಂದರ್ಭ ನೋಡಿಗೊಂಡು ಹೇಳುದು ಅವರ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ .
ಗೋವಿಂದಣ್ಣನ ಅರ್ತಲ್ಲಿ ಕಸುವು ಇದ್ದು ಆದರೆ ಕಸವಿಲ್ಲೆ !

ಮೊದಲೆಲ್ಲ ಆಟದ ಕಲಾವಿದರು ಹೇಳಿರೆ ಸಂಸ್ಕಾರಂಗ ಇಲ್ಲದ್ದವ್ವು ಹೇಳಿ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಅತ್ಯಂತ ತಿರಸ್ಕಾರ ಸಮಾಜಲ್ಲಿ ಇತ್ತು.
ಆಟದವಂಗೆ ಹೆಣ್ಣು ಕೊಡಲಾಗ. ಆಟದವಕ್ಕೆ ಸಕಲ ರೀತಿಯ ಚಟ೦ಗಳೂ ಇರ್ತು ಹೇಳ್ತ ಭಾವನೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿತ್ತು.
ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ದುಶ್ಚಟ೦ಗೊ ಇಲ್ಲದ್ದೆ ಇಪ್ಪ, ಕ್ರಮ ಪ್ರಕಾರ ಸಂಧ್ಯಾವಂದನೆಯೇ ಮೊದಲಾದ ನಿತ್ಯವಿಧಿಗಳ ಅನುಷ್ಟಾನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಕ್ಕೊಂಡಿಪ್ಪ ಶುದ್ಧ ಕಲಾವಿದ ಗೋವಿಂದಣ್ಣ . ಈಗ ಕಲಾವಿದರ ಬಗ್ಗೆ ಗೌರವ ಭಾವನೆ, ಅವುದೆ ಎಲ್ಲೋರ ಹಾಂಗೆ ಹೇಳ್ತ ಭಾವನೆ ಜನರಲ್ಲಿ ನಾವ್ ಕಾಣುತ್ತು.

ಗೋವಿಂದಣ್ಣನ ಗದಾಯುದ್ಧದ ಕೌರವ , ಋತುಪರ್ಣ , ತಾಮ್ರಧ್ವಜ , ಅತಿಕಾಯ , ನರಕಾಸುರ , ಮಾಗಧ , ಪರೀಕ್ಷಿತ , ದಶರಥ , ಇಂದ್ರಜಿತು , ಮುಂತಾದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾತ್ರಂಗಳೂ ಅನನ್ಯವೇ.
ಗೋವಿಂದಣ್ಣ ರಂಗ ತುಂಬಿಸುವ ಕ್ರಮ , ನಾಟ್ಯ ,ಅರ್ಥಗಾರಿಕೆ ಎಲ್ಲವೂ ವಿಶಿಷ್ಟವೇ . ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಮೇಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಾಲಲ್ಲಿ ಕಡತೋಕ ಮಂಜುನಾಥ ಭಾಗವತರೂ -ಗೋವಿಂದಣ್ಣನ ಜೊತೆ ಬಲು ಪ್ರಸಿದ್ಧ .
ನಮ್ಮ ತಲೆಮಾರಿಂಗಪ್ಪಗ ಪುತ್ತಿಗೆ ಹೊಳ್ಳ – ಗೋವಿಂದಣ್ಣ ಜೊತೆ ರಂಗಲ್ಲಿ ನೋಡುದೆ ಚೆಂದ . ಯಾವುದೇ ಭಾಗವತ ಇರಲಿ ಆರೇ ಹಿಮ್ಮೆಳದವು ಇರಲಿ ಎಲ್ಲೋರೊಂದಿಗೂ ಹೊಂದಿಗೊಂಡು ಹೋಪ ಕಾರಣವೇ ಅವ ಎಲ್ಲ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಎಲ್ಲರಿಂಗೂ ಬೇಕಾದ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಕಲಾವಿದ .

ಗೋವಿಂದಣ್ಣನ ಹಾಂಗಿಪ್ಪ ಕಲಾವಿದರು ಇನ್ನು ಕಾಂಬಲೆ ಸಿಕ್ಕ . ಸತತ ಅಧ್ಯಯನ , ಪ್ರಯೋಗ ಕುಶಲತೆ , ಜೀವನದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ೦ದ ಪೆಟ್ಟು ತಿಂದು ತಿಂದು ಗಟ್ಟಿಯಾದ, ಶ್ರದ್ದಾವಂತ ಕಲಾವಿದ ಅಷ್ಟು ಸುಲಭಲ್ಲಿ ಮೂಡಿ ಬಪ್ಪಲೆ ಕಷ್ಟ ಇದ್ದು .
ಇಂದ್ರಾಣ ದಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ನೋಡುತ್ತಾ ಇಪ್ಪ ಹಾಂಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಷೇತ್ರಲ್ಲೂ ಕಲಿವ ಶ್ರದ್ಧೆ ಕಮ್ಮಿ ಆವ್ತಾ ಇದ್ದು . ಎಲ್ಲೋರಿಂಗೂ ಬೇಗನೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡವ ಹುಚ್ಚು . ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಕಲೆಯ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಕರಗತ ಮಾಡಿಗೊ೦ಬಲೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ವಿರಳ ಆವ್ತಾ ಇಪ್ಪದು ಮಾತ್ರ ವಿಷಾದಕರ ವಿಷಯ.
ಕಷ್ಟ ಪಟ್ಟು ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿರೆ ಎಂಥದನ್ನು ಮಾಡ್ಲೆಡಿತ್ತು ಹೇಳ್ತದ್ದು ಗೋವಿಂದಣ್ಣ೦ದ ಕಲಿವಲಕ್ಕು. ” ಯಕ್ಷೋಪಾಸನೆ” ಹೇಳ್ತದ್ದು ಗೋವಿಂದಣ್ಣನ ಆತ್ಮ ವೃತ್ತಾಂತ ವಿವರಿಸುವ ಪುಸ್ತಕ . ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನೂ ಓದಲೇಬೇಕಾದ ಪುಸ್ತಕ ಇದು .
ಅವ ಕಲಾವಿದ ಆಗಿರಲಿ , ಯಾವುದೇ ಕ್ಷೇತ್ರಲ್ಲಿ ಇರಲಿ, ಇಂದು ಗೋವಿಂದಣ್ಣ೦ಗೆ ಈ ಹೆಸರು ಬರೆಕ್ಕಾರೆ ಹಿಂದೆ ಅವನ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ ಸಾಧನೆ ಹೆಂಗಿತ್ತು ಹೇಳ್ತದ್ದರ ಪೂರ್ಣ ಚಿತ್ರಣ ನಮಗೆ ಈ ಪುಸ್ತಕಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕುತ್ತು.
ಪೂರ್ತಿ ಪುಸ್ತಕ ಓದಿ ಮುಗಿಶಿಯಪ್ಪಗ ನಿಜವಾದ ಸಾಧಕ ಅಯೆಕ್ಕರೆ ಅವ ಯಾವ ರೀತಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡೆಕ್ಕು ಹೇಳ್ತದ್ದು ನವಗೆ ಗೊಂತಾವ್ತು.

ಗೋವಿಂದಣ್ಣನ ಜೀವಮಾನದ ಸಾಧನೆಗೆ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಕೊಡುಲಕ್ಕು.
ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ತಂಬಾ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಆಯಿದು. ಗೋವಿಂದಣ್ಣನ೦ಥ ಅಪೂರ್ವ ಕಲಾವಿದರ ಪಾತ್ರ ವೈವಿಧ್ಯಂಗಳ ದಾಖಲೀಕರಣ ಮಾಡೆಕ್ಕಾದ ಅಗತ್ಯ ಇದ್ದು .
ಇವುಗಳೆಲ್ಲದರ ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ಮುಂದಾಣ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಎತ್ತುಸೆಕ್ಕಾದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನವಗಿದ್ದು.
ನಿಂಗೊಗೆಂತ ಅನಿಸುತ್ತು ?

—
Subrahmanya Bhat
Assistant Professor in E&EE Department,
Sri Dharmasthala Manjunatheshwara Institute of Technology,Ujire
Ujire-574240