ಆಟಿಮಳಗೆ ಆಟ ಆಡುವೊ°, ಬತ್ತಿರೋ..?

ಅನಂತ ಶಯನನ ಅನಂತ ಸಂಪತ್ತಿನ ಬಗ್ಗೆ ಬೈಲಿಲಿ ಮಾತುಕತೆ ಸುರುಮಾಡಿದ್ದೇ ಸುರು, ಒಳ್ಳೊಳ್ಳೆ ಒಪ್ಪಂಗೊ ಬಂದು ಮಾಹಿತಿಗೊ ತುಂಬಿತ್ತು.
ಅವನಷ್ಟಕೇ ಕೊಶೀಲಿ ಮನುಗಿದವನ ಏಳುಸಿದವು – ಹೇಳಿ ಕೆಲವು ಜೆನ ಅಜ್ಜಂದ್ರು ಪರಂಚಿಗೊಂಡವು ಬೈಲಿಲಿ.
ಅಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದರ ಎಂತ ಮಾಡ್ತವು, ಹೇಂಗೆ ಮಡಗುತ್ತವು – ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಾವಿರ ಗುಮಾನಿ ಸುರು ಆಯಿದಾಡ.
ಅದೇನೇ ಇರಳಿ, ಅನಂತಶಯನಂಗೆ ಬೇಕಾದಲ್ಲಿ ಅವ° ಮಡಿಕ್ಕೊಂಗು. ಅಲ್ಲದೋ?
~
ನಮ್ಮ ಬೈಲಿಲಿ ಎಂತ ಆಗಿಂಡಿದ್ದು? ತೆಕ್ಕೊಳಿ – ಧಾರಾಳ ಮಳೆ.
ಅಪ್ಪು, ಮಳೆ ಇಲ್ಲೆ ಮಳೆ ಇಲ್ಲೆ ಹೇಳಿದೋರಿಂಗೆ ಈಗ ಮಳೆಂದಾಗಿ ಛಳಿ ಹಿಡುದ್ದು!
ಸಾರಡಿ ತೋಡಿಲಿ ಬೆಳ್ಳ ಮೊಗಚ್ಚಿದ್ದಡ, ಅಲ್ಲೇ ಆಡಿಗೊಂಡಿದ್ದಿದ್ದ ನೆಗೆಮಾಣಿಯ ಸ್ಲೇಟು ಬೆಳ್ಳಕ್ಕೆ!
ಅವಂಗೆ ಇನ್ನು ಇಂಗ್ಳೀಶು ಕಲಿವಲೆ ಆರೂ ಪರಂಚವು ಹೇಳಿ ಕೊಶಿ ಅಡ! 😉 ಆದರೆಂತ; ಬೈಲಿನವಕ್ಕೆಲ್ಲ ಇನ್ನು ಪುರುಸೊತ್ತೇ ಇದಾ!

ಮಳೆ ಸುರುಅಪ್ಪ ಸಮೆಯಲ್ಲೂ, ಬಿರಿತ್ತ ಸಮೆಯಲ್ಲೂ ಗುಡುಗು ಸೆಡ್ಳು ಬಂದು ಬಡಿತ್ತದು ಇದ್ದು. ಆದರೆ ಈಗ ಹಾಂಗಿಲ್ಲೆ!
ಮಳೆಸುರು ಆಗಿ ಅದಾಗಲೇ ಸುಮಾರು ಸಮೆಯ ಆತು ಇದಾ.
ಮಳೆಗಾಲಲ್ಲೇ ಬಪ್ಪ ಒಂದು ಪರ್ವಮಾಸ ನಾಳೆಂದ ಸುರು ಆವುತ್ತು – ಅಪ್ಪು, ನಾಳೆಂದ ಆಟಿ ಸುರು.
ಹಾಂಗಾಗಿ ಅದರ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಮಾತಾಡುವನೋ ಈ ವಾರ?

~

ಸೂರ್ಯ° ಕರ್ಕಾಟಕ ರಾಶಿಗೆ ಬಂದು, ನಿಂದು, ಸಿಂಹ ಮಾಸಕ್ಕೆ ಹೋಪನ್ನಾರದ ಆ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನ ಸಮೆಯವೇ ಕರ್ಕಾಟಕ ಮಾಸ.
ಸೌರಮಾಸಂಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಷ್ಟ್ರುಮಾವ° ವಿವರುಸಿದ್ದರ ಅದಾಗಲೇ ಹಲವೂ ಸರ್ತಿ ಹೇಳಿದ್ದು ಬೈಲಿಲಿ.
ಪುನಾ ಪುನಾ ವಿವರುಸಿರೂ ಅರ್ತ ಆಗದ್ದೆ ನಾವೆಲ್ಲೊರುದೇ ಬೋಚಬಾವಂದ್ರೋ?
ಅದಿರಳಿ,
ಕರ್ಕಾಟಕಕ್ಕೇ ಅಲ್ಲದೋ – ತುಳುವಿಲಿ ಆಟಿ ಹೇಳ್ತದು; (ತಮಿಳಿಲಿ ಇದರ ಆಡಿಮಾಸಂ – ಹೇಳ್ತವಡ).
ಅದೆಲ್ಲ ಸರಿ, ಈ ಆಟಿಯ ವಿಶೇಷ ಎಂತರ?
ಆಟಿಲಿ ವಿಶೇಷ ಎಂತದೂ ಇಲ್ಲೆ ಹೇಳ್ತದೇ ಒಂದು ವಿಶೇಷ!

ಆಟಿಲಿ ಯೇವ ಶುಬಕಾರ್ಯವೂ ಮಡಗವು – ಒರಿಶಾವಧಿ ಆವುತ್ತ ಪೂಜೆಗೊ ಬಿಟ್ರೆ!
ಮದಲಿಂಗೇ ಹಾಂಗೇ – ವಿಪರೀತ ಮಳೆ ಈ ಸಮೆಯಲ್ಲಿ.
ಹಾಂಗೆ ನೋಡಿರೆ, ಮಳೆ ಸುರು ಆಗಿ ಒಂತಿಂಗಳು ಆಗಿಯೂ ಬಿಟ್ಟತ್ತದಾ. ಗುಡುಗು-ಸೆಡ್ಳು ಎಲ್ಲ ಬಂದು ನಿಂದಿದು.
ಇನ್ನು ಎಂತ ಇದ್ದರೂ ನಿಶ್ಶಬ್ದ –  ಬರೇ ಮಳೆಯ ಬಸಾಲನೆ ಬಪ್ಪ ಶೆಬ್ದ ಮಾಂತ್ರ!
ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಎತ್ತ ನೋಡಿರೂ ಬತ್ತ ಧಾರೆಧಾರೆ ಮಳೆ! ದಿನದ ಯೇವ ಹೊತ್ತು ಕಂಡರೂ – ಕೇವಲ ಜಡಿಮಳೆನೀರು.

ಇದರಿಂದಾಗಿಯೇ ಆಟಿಲಿ ಯೇವದೇ ಶುಬಕಾರ್ಯ ಇಲ್ಲದ್ದದಾಯಿಕ್ಕು – ಹೇಳಿ ಮಾಷ್ಟ್ರುಮಾವ° ಗ್ರೇಶಿದ್ದವು.
ಈ ಆಚಾರ ಎಲ್ಲ ದಿಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲೆ, ಕೇವಲ ತುಳುನಾಡಿಲಿ ಮಾಂತ್ರ. ತುಳುನಾಡಿಂಗೆ ಹೊಂದಿಗೊಂಡಿಪ್ಪ ನಮ್ಮ ಜೀವನಶೈಲಿಲಿಯೂ ಅದೇ ಬಯಿಂದು.
ಲೋಕತ್ರ ಇಲ್ಲೆ, ಲೋಕಲ್ಲು ಮಾಂತ್ರ – ಹೇಳಿ ಮುಳಿಯಬಾವ° ಪ್ರಾಸ ಹಿಡಿಗು!
ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಒಂತಿಂಗಳು ವಿರಾಮ.
ಜೆಂಬ್ರ ಮಾಡ್ಳಿಲ್ಲೆ ಹೇಳಿರೆ ಹೇಂಗಿರ್ತ ಜೆಂಬ್ರಂಗೊ? – ಮದುವೆಗೆ ಸಮ್ಮಂದಪಟ್ಟ ಕಾರ್ಯಂಗೊ, ಬದ್ಧ, ಮೂರ್ತ, ಸಟ್ಟುಮುಡಿ, ಅತವಾ ಉಪ್ನಾನ ಇತ್ಯಾದಿ ಶುಬಕಾರ್ಯಂಗೊ!
ಕಾರ್ಯಂಗೊಕ್ಕೆ ವಿರಾಮ ಆದರೇ ಅಲ್ಲದೋ –ಬಟ್ಟಮಾವಂದ್ರಿಂಗೆ ವಿರಾಮ ಅಪ್ಪದು?
ಹೋಯ್ – ನಮ್ಮ ಬೈಲಿನ ಬಟ್ಟಮಾವಂಗೂ ಹಾಂಗೇ ಆಯಿದು, ಅವುದೇ ಬತ್ತವಡ ಸದ್ಯಲ್ಲೇ.
~

ಅಂತೂ, ಆಟಿಲಿ ಪೂಜೆಗೊ ಮಾಂತ್ರ ಇಕ್ಕಷ್ಟೆ.
ಒರಿಶಾವಧಿ ನೆಡೆತ್ತ ಪೂಜೆಗೊ, ಜನ್ಮ ನಕ್ಷತ್ರ ಲೆಕ್ಕಲ್ಲಿ ಮಾಡ್ತ ಪೂಜೆಗೊ, ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆಗೊ – ಹೀಂಗೆಂತಾರು.
ಅಂಬಗ ಪೂಜೆ ಶುಬಕಾರ್ಯ ಅಲ್ಲದೋ – ಕೇಳುಗು ಬಿಂಗಿಪೆಂಗಣ್ಣ; ಹಾಂಗೆಲ್ಲ ಪೆರಟ್ಟು ಕೇಳಿರೆ ಒಪ್ಪಣ್ಣನ ಕೈಲಿ ಉತ್ತರ ಇಲ್ಲೆ!
ಬಿಂಗಿಬಿಟ್ಟು ಚೆಂದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿರೆ, “ಮೂರ್ತ ಮಾಡೇಕಾದ ಕಾರ್ಯಂಗೊ ನೆಡವಲಿಲ್ಲೆ, ಮೂರ್ತದ ಅಗತ್ಯ ಇಲ್ಲದ್ದೆ, ನಿತ್ಯಸುಮುಹೂರ್ತಲ್ಲಿ ಮಾಡ್ಳಕ್ಕಾದ ಕಾರ್ಯವ ಮಾಡ್ಳಕ್ಕು” – ಹೇಳುಗು ನಮ್ಮ ಬಟ್ಟಮಾವ°.

~

ಈ ಮಳೆಗಾಲದ ಮಳೆಗೆ ಶೀತಹಿಡುದರೂ, ಎಡೆಡೇಣ ಬೆಶಿಲಿಂಗೆ ಉಷ್ಣ ಆವುತ್ತಡ.
ಆಟಿಟರ್ದೊ ಅರೆಗ್ಗಾಲೊ; ಮಾಯಿಟರ್ರ್ದೊ ಮರಿಯಾಲೊ – ಹೇಳುಗು ಬಟ್ಯ°.
ಬೆಶಿಲು ಬಯಂಕರ ಖಾರ ಅಡ; ಆ ಖಾರವ ಕಾಂಬಗ ಬಟ್ಯಂಗೆ ಅರೆಗ್ಗಾಲ – ಬೇಸಗೆಯ ನೆಂಪು ಬಕ್ಕಾಡ. ಅಷ್ಟೂ ಖಾರ!
ಮಳೆಗಾಲದ ಶೀತಕ್ಕೆ ಕಂಬುಳಿ, ಬೇಸಗೆಯ ಸೆಕಗೆ  – ಕಂಬುಳಿಯೂ ಬೀಸಾಳೆಯೂ ಒಟ್ಟಿಂಗೇ ಮಡಿಕ್ಕೊಳೇಕಾದ ಸಂದರ್ಭ!! 😉

ಈ ಮಿಶ್ರಂದಾಗಿ ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕೊಗೆ ಹವೆಗೆ ಬೇಗ ಆರೋಗ್ಯವಿತ್ಯಾಸ ಬತ್ತಾಡ, ಪಾತಿಅತ್ತೆ ಹೇಳುಗು ಒಂದೊಂದರಿ!
ಶೀತ-ಉಷ್ಣಂಗಳ ಸಮಪಾಕ ಶೀತೋಷ್ಣ ಹವೆಯ ಆಟಿ ಒರಿಶದ ವೈಚಿತ್ರ್ಯಕಾಲಲ್ಲಿ ಒಂದು!
~

ಆರೋಗ್ಯ ವಿತ್ಯಾಸ ಬತ್ತಲ್ಲದೋ – ಅದಕ್ಕೆ ಪಿರಿ ಮದ್ದುಗಳೂ ಇದ್ದು.
ತುಳುನಾಡಿನ ಕೆಲವು ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ – ಆಟಿಲಿ ಹಾಲೆಮರದ ಎಸರು ಕುಡಿವದೂ ಒಂದು.
ಹೇಳಿದಾಂಗೆ, ಹಾಲೆಮರ ಅರಡಿಗಲ್ಲದೋ? ಅಂದೊಂದರಿ ಕಾಡಿನ ಮರಂಗಳ ಶುದ್ದಿ ಮಾತಾಡುವಗ ಹೇಳಿದ್ದು.
ಚೇರೆ ಮರದ ಕಿರಿಯಬ್ಬೆ ಮಗನ ಹಾಂಗೆ ಕಾಣ್ತಡ ಬೋಚಬಾವಂಗೆ.
ತುಳುವರು ಬಲೀಂದ್ರ ಕಂಬ ಹಾಕುದು ಇದನ್ನೇ. ಪ್ರತಿ ಗೆಂಟಿಲಿಯೂ ನಾಗು ಎಗೆ ಬಂದು ಬೆಳದ ಒಂದು ಮೇಣದ ಮರ.
ಈ ಹಾಲೆಮರದ ಕೆತ್ತೆಯ ಗುದ್ದಿ,  ಎಸರು ತೆಗದು ಆಟಿಲಿ ಮನೆಯೋರೆಲ್ಲರೂ ಕುಡಿಗು.
ತಿಂಗಳ ಬಾಕಿ ಒಳುದ ದಿನ ಆ ಮೇಣ ಖಾರ ಆದರೂ, ಆಟಿಲಿ ಅದು ದೇಹಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆದು – ಹೇಳ್ತದು ತುಳುವರ ನಂಬಿಕೆ.
~

ಸೌರಮಾಸ ಆಟಿಲಿ ಒಂದು ಚಾಂದ್ರಮಾಸದ ಅಮವಾಸ್ಯೆ ಬಕ್ಕಲ್ಲದೋ – ಆಟಿ ಅಮಾಸೆ ಹೇಳುಗು ಬಟ್ಯ.
ಸಮುದ್ರಸ್ನಾನ ಹೇಳಿ ಕೇಳಿದ್ದಿರೋ?
ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಈ ಸಮೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತವಾಗಿಪ್ಪ ಸಮುದ್ರರಾಜನ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಅಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಂದು ಪಾವನರಪ್ಪ ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆ – ಸಮುದ್ರ ಸ್ನಾನ.
ಸೋಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಹತ್ತರಾಣ ಕಡಲಕರೆಲಿ ಈ ಸಮುದ್ರಸ್ನಾನ ತುಂಬಾ ವಿಶೇಷ ಅಡ.
ನಮ್ಮ ಕಣಿಯಾರದ ಕಡಲಿಂಗೂ ಒಂದರಿ ಹೋಗಿ ಮಿಂದಿಕ್ಕುಗು ಬೈಲಕರೆಯ ಹಲವು ಜೆನಂಗೊ!
ಹೇಂಗೂ ಆಟಿಲಿ ಬೇರೆ ಜೆಂಬ್ರಂಗಳ ಗಡಿಬಿಡಿ ಇಲ್ಲೆ – ಹಾಂಗಾಗಿ ಹೀಂಗೇನಾರು ಮಾಡ್ತದು – ಹೇಳುಗು ಪಾರೆ ಮಗುಮಾವ°. 😉
~
ಆರು ಎಷ್ಟೇ ನೆಮ್ಮದಿಲಿ ಇರ್ಲಿ – ಆದರೆ ಅಡಕ್ಕೆ ತೋಟ ಇದ್ದೋರಿಂಗೆ ಇದೊಂದು ತಲೆಬೆಶಿಯ ಸಮೆಯವೇ ಸೈ!
ಬೈಲಿಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನೋರಿಂಗೂ ಅಡಕ್ಕೆತೋಟ ಇರ್ತು ಇದಾ, ಈ ಸಮೆಯಲ್ಲಿ  – ಒಯಿವಾಟು ಹೇಂಗಿದ್ದು ಭಾವಾ – ಕೇಳೇಕು ಅವರ ಕೈಲಿ!!
ಮದಲಾಣ ಒಂತಿಂಗಳಿನ ಮಳಗೆ ರಜರಜ ನಳ್ಳಿ ಉದುರುದೋ, ಬೂಸುರು ಹಿಡಿವದೋ – ಎಲ್ಲ ಸುರು ಆಗಿರ್ತು.
ಸಿಂಗಾರ ದಪ್ಪ ಬಂದದು ಕಂಡು ಕೊಶಿ ಆದ ಬೈಲಿನ ಮಾವಂದ್ರಿಂಗೆ ನಳ್ಳಿ ಉದುರುತ್ತದು ಕಂಡು ಬೇಜಾರ ಅಪ್ಪ ಸಮೆಯ!
ಮದ್ದು ಬಿಡುದು ಒಂದು ಮಹಾ ಕಾರ್ಯ ಇದ್ದನ್ನೇ? ನಳ್ಳಿ ಉದುರುತ್ತದಕ್ಕೆ ಅದೇ ಆಯೆಕ್ಕಟ್ಟೆ ರಾಮ ಬಾಣ!!

ಮದ್ದು?
ಅಪ್ಪು, ಸುಬಗಣ್ಣ ಹೇಳ್ತ ಅರಿಷ್ಟಕುಪ್ಪಿಯ ಮದ್ದು ಅಲ್ಲ, ಅಡಕ್ಕಗೇ ಒಂದು ಮದ್ದು ಬತ್ತು – ಮೈಲುತೂತು!
ಮದ್ದು ಬಿಟ್ಟ ಮರದಿನ ಒಂದು ಮೈಲು ದೂರಕ್ಕೆ ಅದರ ತೂತುತೂತು ಕಾಣ್ತು ಹೇಳಿ ಹಾಂಗೆ ಹೇಳ್ತದೋ ಏನೋ! ಉಮ್ಮಪ್ಪ.
ಕೋಪರು ಸಲ್ಪೇಟು ಹೇಳಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಹೆಸರಡ. ಚೆಂಬಿನ ಕರಗುಸಿ ಮಾಡ್ತದಡ ಅದರ, ಹಾಂಗಾಗಿ ಒಳ್ಳೆತ ಕ್ರಯ ಇದ್ದಾಡ ಅದಕ್ಕೆ.

ಈ ಮೈಲುತೂತನ್ನೇ ಬಿಡ್ತದೋ? ಅಲ್ಲಪ್ಪ, ಅದಕ್ಕೆ ರಜ್ಜ ಕೆಣಿಗೊ ಇದ್ದು.
ಸುಣ್ಣದ ಚಿಪ್ಪು ಬೈಲಕರೆ ಅಂಗುಡಿಂದ ಸುರೂವಿಂಗೆ ತಪ್ಪಲಿದ್ದು.
ಮದ್ದು ಬಿಡ್ತ ಜೆನ ಬಂದರೆ ಮಾಂತ್ರ – ಆ ಸುಣ್ಣವ ಕಬ್ಬಿಣದ ಡಬ್ಬಿಗೆ ಹಾಕಲಿದ್ದು.
ಅದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಕೊಡಪ್ಪಾನ ತಣ್ಣೀರು ಎರವಲಿದ್ದು, ಅದಾ – ಕೊತಕೊತ ಕೊದಿಯಲೆ ಸುರು ಆವುತ್ತು.
ಎಂತದೋ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಸುರು ಆಗಿ, ಚಿಪ್ಪು ಪೂರ ನೀರಿಲಿ ಕರಗುತ್ತು. ಬಯಂಕರ ಬೆಶಿಯೂ ಆಗಿ ಬಿಡ್ತು.
ಸುಣ್ಣಬೇಶಿದ ಬೆಳಿಡಬ್ಬಿ ಮುಟ್ಳೆ ಹೋಗಿ ಕೈಲಿ ಹೊಕ್ಕುಳು ಬಂದಿತ್ತು ನೆಗೆಮಾಣಿಗೆ.
– ಅದರಿಂದ ಮತ್ತೆ ಮಾಷ್ಟ್ರುಮಾವನ ಎಲೆಡಬ್ಬಿಲಿ ಸುಣ್ಣದಂಡೆ ಕಂಡ್ರೂ ಮುಟ್ಟುತ್ತನಿಲ್ಲೇಡ! 😉

ಆ ಸುಣ್ಣವನ್ನೂ, ಮೈಲುತೂತು ನೀರನ್ನೂ ಹಾಕಿ ಒಂದು ದೊಡಾ ಹಂಡೆಗೆ ಸಜ್ಜಿಲೆ ನೀರು ಹಾಕುತ್ಸು. ಅದಾ – ಮದ್ದು ಬಿಡ್ತ ಮೈಲುತೂತು ತೆಯಾರು.
ಬೋರ್ಡೋ ಮಿಕ್ಷರು ಹೇಳ್ತದಡ ಇದರ ಪೇಟೆಲಿ.
ಬೋಚಬಾವಂಗೆ ಗೊಂತಾದರೆ ಜೆಂಬ್ರಲ್ಲಿಮಾಡ್ತಮಿಕ್ಷರು – ಹೇಳಿಗೊಂಡು ಬಾಯಿಗೆ ಹಾಕಿಕ್ಕುಗು, ಜಾಗ್ರತೆ!
ಈ ಬೋರ್ಡೋ ಮಿಕ್ಷರು ಅಂಬಗಂಬಗ ತೆಯಾರು ಆಯೇಕಡ.
ಸುಣ್ಣವನ್ನೂ, ಮೈಲುತೂತನ್ನೂ ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿದ ಕೂಡ್ಳೇ ಅಯಾನು ವಿನಿಮಯ ಅಪ್ಪಲೆ ಸುರು ಆವುತ್ತಡ. ಆ ಅಯಾನುಗಳಿಂದಾಗಿ ಅಡಕ್ಕೆ ತೋಟಲ್ಲಿರ್ತ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ನಾಶ ಅಪ್ಪದಾಡ.
ಹಾಂಗಾಗಿ, ಮದ್ದು ಇಂದು ಮಾಡಿದ್ದಾದರೆ, ಇಂದೇ ಮುಗಿಯೇಕು – ಬಪ್ಪವಾರಕ್ಕೆ ಏನೂ ಪ್ರಯೋಜನ ಇಲ್ಲೆ; ಸಾರಡಿ ತೋಡಿಂಗೇ ಬಿಡೆಕ್ಕಷ್ಟೇ!

~
ಹೇಳಿದಾಂಗೆ, ನಾವು ಈ ಮದ್ದುಬಿಡ್ತ ಶುದ್ದಿ ವಿವರುಸುವಗ ಸುಬಗಣ್ಣಂಗೆ ಸುಣ್ಣ ಕೊದುದ ಹಾಂಗೇ ಆತು ಒಂದರಿ!
ಎಂತಗೆ? ಇದಾ, ಸಮದಾನಕ್ಕೆ ಕೇಳಿ:
ಈ ಮದ್ದು ಬಿಡ್ತದು ಇದ್ದನ್ನೇ,  ಅದು ರಜಾ ಬಂಙದ ಕೆಲಸ!
ಸಪೂರದ ಅಡಕ್ಕೆ ಮರಕ್ಕೆ ದಿನ ಇಡೀ ಹತ್ತಿ-ಇಳುದು ಮಾಡಿ, ಮದ್ದಿನ ಓಟೆಯ ಸರೂತಕ್ಕೆ ಅಡಕ್ಕೆಕಿಲಗೆ ಗುರಿಮಡೂಗಿ ಹಿಡಿಯೇಕು ಅಲ್ಲದೋ?
ಎಲ್ಲೋರಿಂಗೂ ಹರಿತ್ತ ಕೆಲಸ ಅಲ್ಲ- ಊರಿಂಗೊಂದು ಜೆನ ಇಕ್ಕಷ್ಟೆ.
ನಮ್ಮ ಸುಬಗಣ್ಣಂಗೆ ಒಂದು ಸುಂದರನಾಯ್ಕ ತಾಂಟಿಗೊಂಡಿದು ಈ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ.
ಊರಿನ ಎಲ್ಲಾ ಅಡಕ್ಕೆಭಾವಯ್ಯಂದ್ರಿಂಗೆ ಅದುವೇ ಆಯೆಕ್ಕಷ್ಟೆ. ಎಲ್ಲೋರುದೇ ದಿನಿಗೇಳ್ತ ಕಾರಣ ಅದಕ್ಕೆ ರಜ್ಜ ಬೇಡಿಕೆಯೂ ಜಾಸ್ತಿ.
ಎಷ್ಟು ಬೇಡಿಕೆ ಹೇಳಿತ್ತುಕಂಡ್ರೆ, ಸುಬಗಣ್ಣನ ಕೈಲಿ ಇಪ್ಪದಕ್ಕಿಂತಲೂ  ಲಾಯಿಕದ ಮೊಬಯಿಲು ಅದರ ಕೈಲಿ ಇದ್ದು!

ಹ್ಮ್, ಈ ಮದ್ದು ಬಿಡ್ತದು ಆ ಸಮೆಯಲ್ಲೇ ಆಗೆಡದೋ – ಅಪ್ಪು.
ಸುಬಗಣ್ಣಂಗೆ ದಿನಾಗುಳೂ ಈ ಸುಂದರಂಗೆ ಪೋನುಮಾಡ್ತದು ಕೆಲಸ.
ಈಗೀಗ ಒರಕ್ಕಿಲಿಯೂ ಸುಂದರಂಗೆ ಪೋನುಮಾಡಿದ ನಮುನೆಲಿ ಮಾತಾಡ್ತವು – ಹೇಳಿ ಅವರ ಮನೆದೇವರು ಮೊನ್ನೆ ಬೇಜಾರುಮಾಡಿಗೊಂಡಿತ್ತಿದ್ದವು!
ಇನಿಬರ್ಪೆ, ಗ್ಯಾರೆಂಟಿ – ಹೇಳ್ತಡ ದಿನಾಗುಳೂ; ಆ ಲೆಕ್ಕಲ್ಲಿ ದಿನಾಗುಳೂ ಚಪಾತಿ ಲಟ್ಟುಸುತ್ತದು.
ಬರ್ಪೆ ಹೇಳಿದ್ದಕ್ಕೆ ಅದು ಮನೆಂದ ನೆಡಕ್ಕೊಂಡು ಹೆರಟು ಜಾಲಕೊಡಿಯಂಗೆ ಎತ್ತುವಗ ಯೇವದೋ ಬಂಟ ಬತ್ತು, ಕಾರು ತೆಕ್ಕೊಂಡು.
ಈಗಾಣ ಹೊಸ ಬಂಟಂಗೊ ನಾಕು ದೊಡಾ ತೋಟ ಹಾಕಿರೆ, ಅವು ಸಂಬಳದೊಟ್ಟಿಂಗೆ ಬಗ್ಗುಸಲೆ ಕುಪ್ಪಿಯೂ ಕೊಟ್ರೆ, ಮತ್ತೆ ಮುಗಾತು!!
ನೆಡಕ್ಕೊಂಡು ಬೆಗರು ಹರುಶುದು ಎಂತಕೆ, ಕಾರಿಲಿ ಸೀತ ಅವರ ಮನೆಗೆ ಹೋವುತ್ತು.
ಕಾದು ಕೂದ ಸುಬಗಣ್ಣಂಗೆ ಕಾದು ಕಾದು ಕರಂಚುತ್ತು!
ಲಟ್ಟುಸಿ ಬೇಶಿಹಾಕಿದ ಚಪಾತಿಯ ದನಗೊಕ್ಕೆ ಕೊಡ್ಳೆಡಿತ್ತೋ? ಚೆ ಚೆ, ಸುಬಗಣ್ಣನೇ ಮುಗುಶೇಕಟ್ಟೆ!
ಕೊಶೀಲಿ ಎಡಿಗಾದಷ್ಟು ತಿಂತವು ಸುಬಗಣ್ಣ; ಆದರೆ, “ಇಂದಲ್ಲದ್ದರೆ ನಾಳೆ ಆದರೂ ನಿಂಗಳೇ ತಿಂದು ಮುಗಿಶೇಕು” – ಹೇಳಿ ಮನೆದೇವರು ಜೋರುಮಾಡಿರೆ ಕತೆ ಮುಗಾತು!
ಅದಕ್ಕೇ ಅದ, ಅವು ಅಟ್ಟಿನಳಗೆಲಿ ಬೇಶಿ ಬೆಶಿಮಾಡಿ… ಕಳುದವಾರ ಮಾತಾಡಿದ್ದು ಆ ಬಗ್ಗೆ! ಪಾಪ!!
~

ಓಯ್, ಇದರ್ಲಿ ಸುಬಗಣ್ಣನ ನೆಗೆಮಾಡ್ಳೆ ಎಂತೂ ಇಲ್ಲೆ. ಎಲ್ಲ ಕೃಷಿಕರ ಸಮಸ್ಯೆ.
ಚೆನ್ನೈಬಾವ ನಿನ್ನೆ ಕಟ್ಟಪುಣಿಲಿ ಕೂದು ಮಾತಾಡುವಗ ಒಂದು ಸಲಹೆ ಕೊಟ್ಟವು.
ಹೇಂಗೂ ಸುದರಿಕೆ ಬಳಗಂಗೊ ಇದ್ದು, ಆಟಿಲಿ ಅವಕ್ಕೆ ಪುರುಸೊತ್ತೂ ಇದ್ದು. ಅವ್ವೇ ಈ ಮದ್ದುಬಿಡ್ತ ಕಾರ್ಯ ಏಕೆ ಮಾಡ್ಳಾಗ – ಹೇಳಿಗೊಂಡು!
ಅಪ್ಪನ್ನೇ ಕಂಡತ್ತು. ಜಾಸ್ತಿ ನವಗರಡಿಯ – ನೆರೆಕರೆಯೋರು ಒಂದರಿ ಯೋಚನೆ ಮಾಡಿಕ್ಕಿ, ಆತೋ?

~
ಅದಿರಳಿ,
ಆಟಿಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಸಂಗತಿ ನೆಡೆತ್ತು ಬೈಲಿಲಿ- ಅದೆಂತರ?
ಹೆಮ್ಮಕ್ಕೊ ಅವರ ಅಪ್ಪನ ಮನಗೆ ಹೋವುತ್ತದು! ಹೊಸ  ಹೆಮ್ಮಕ್ಕೊ ಅಂತೂ ಹೋಗಿಯೇ ಹೋಕು! ಆಟಿಗು ಕುಳ್ಳುನೆ ಹೇಳುಗು ತುಳುವರು.
ಈ ಆಚರಣೆಯೂ ನವಗೆ ತುಳುವರಿಂದ ಬಂದದಾಡ, ಮಾಷ್ಟ್ರುಮಾವ° ಹೇಳುಗು. ಒಳ್ಳೆಕ್ರಮಂಗೊ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬಂದರೆ ಎಂತಪ್ಪ, ಒಳ್ಳೆದೇ ತಾನೇ?!
ಈಗ ಒಂತಿಂಗಳು ಕೂಪಲೆ ಪುರುಸೊತ್ತಿಲ್ಲದ್ದರೂ, ಆ ಲೆಕ್ಕಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದು ದಿನ ಆದರೂ ಹೋಗಿಬಕ್ಕು.
ಒರಿಶದ ಯೇವತ್ತು ಹೋಪಲೆ ಎಡಿಯದ್ರೂ, ಆಟಿಲಿ ಒಂದು ಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬತ್ತವು.
ಅಪ್ಪನ ಮನೆ ಬಾಂಧವ್ಯವ ಹಸಿಯಾಗಿ -ಹಸಿರಾಗಿ ಒಳಿಶಲೆ ಈ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಕ್ರಮ ಕೆಲಸಮಾಡ್ತು!
~

ಆಟಿಲಿಪ್ಪ ಮತ್ತೊಂದು ಕೆಲಸ – ನೆಟ್ಟಿತರಕಾರಿ.
ಹೇಮಾರ್ಸಿ ಮಡಗಿದ ಬಿತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವರ ತೆಗದು, ಸಾಲುಮಾಡಿದ್ದರಲ್ಲಿ ದೂರದೂರಕೆ ಹಾಕಿ, ಹುಟ್ಟಿದ್ದರ ಚೆಂದಕೆ ನೆಟ್ಟು, ಹಟ್ಟಿಗೊಬ್ಬರ ಹಾಕಿರೆ ಬೆಂಡೆಹಾಗಲ ಪಟಕಿಲ ಅಳತ್ತೊಂಡೆಗೊ ಎಳಗಿ ಎಳಗಿ ಬಕ್ಕು!
ಮಳೆಗಾಲಕ್ಕೆ ಜಾಲಿಂಗೆ ಹಾಕಿದ ಮಡ್ಳಿಲಿಯೋ, ಅಲ್ಲ ಹಟ್ಟಿಕರೆಲಿ ಇರ್ತ ತಗ್ಗಿನ ಜಾಗೆಲಿಯೋ- ಎಲ್ಲಿ ಹೋದರೆ ಒಂದೊಂದು ನೆಟ್ಟಿಬಳ್ಳಿ ಕಾಂಗು.
“ಕರ್ಕಟಿ” ಹೇಳಿರೆ ಚೆಕ್ಕರ್ಪೆ ಅಡ. ಕರ್ಕಾಟಕ ಮಾಸಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಪ್ಪ ಕಾರಣ ಅದಕ್ಕೆ ಆ ಹೆಸರು ಬಂತಾಡ!!
ಕೃಷಿ ಜಾಸ್ತಿ ಏನೂ ಮಾಡ್ಳೆಡಿಯದ್ದರೂ, ರಜರಜ ಮನೆಹತ್ತರೇ ಮಾಡಿಗೊಂಡು ನಮುನೆನಮುನೆ ಊಟಂಗೊಕ್ಕೆ ಇಪ್ಪ ಬಗೆಬಗೆ ತರಕಾರಿ ಮಾಡಿಗೊಂಗು.
~
ನಮ್ಮೋರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಟಿಲಿ ಅಳವಡಿಕೆ ಆಗಿ ಬಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಗವುಜಿ – ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ ಉತ್ಥಾನ.
ಹನ್ನೆರಡು ದಿನ ನಿರಂತರವಾಗಿ ದುರ್ಗಾಪೂಜೆ ಮಾಡಿ ಕೊನೆಯ ದಿನ ಉತ್ಥಾನ ಮಾಡ್ತ ಏರ್ಪಾಡು.
ಇದಕ್ಕೆ ಆಟಿ ತಿಂಗಳ ಹೊಡಾಡಿಕೆ ಉತ್ಥಾನ ಹೇಳಿಯೂ ಹೇಳ್ತವು. (ಆಚೊರಿಶ ಆ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಿದ ಶುದ್ದಿ ಇಲ್ಲಿದ್ದು.)
ಕಿಸ್ಕಾರ ಇಲ್ಲದ್ದ ಕಾಲಲ್ಲಿ ಕಶಿಕಿಸ್ಕಾರದ ಗೆಡು ಹುಡ್ಕಿಂಡು, ದಿನಕ್ಕೆ ಒಂದೇ ಗೊಂಚಲು ಕೊಯಿದು, ಹನ್ನೆರಡು ದಿನ ಸುದಾರ್ಸುತ್ತದು ಕೊಶಿ ಅಲ್ಲದೋ?
ನೆರಿಯದಜ್ಜ° ನಿತ್ಯವೂ ಹನ್ನೆರಡು ಜಾತವೇದಸೇ ಹೇಳಿ, ಹನ್ನೆರಡು ದಿನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ನೂರನಲುವತ್ನಾಕು ಸರ್ತಿ ಹೇಳಿದ್ದರ್ಲಿ, ಆ ಮನೆಯ ಹೆಮ್ಮಕ್ಕೊಗೂ ದುರ್ಗಾಸೂಕ್ತ ಬಂದುಗೊಂಡಿತ್ತು!!
ಇದೆಲ್ಲದರ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಅಂದೊಂದರಿ ಮಾತಾಡಿದ್ದು. ನೆಂಪಿದ್ದೋ?
ಇಷ್ಟೆಲ್ಲ ಗವುಜಿ ಇದ್ದರೂ ಆಟಿ ಆಟಿಯೇ.

~

ಆಟಿ ಸುರುಆವುತ್ತ ಸಮೆಯಲ್ಲೇ  ಇನ್ನೊಂದು ಗವುಜಿಯೂ ಸುರು ಆವುತ್ತು. ಅದೆಂತರ?
ಗುರುಪೂರ್ಣಿಮೆ!
ಅಪ್ಪು, ಪುರಾಣಗುರು ವೇದವ್ಯಾಸರ ಜನ್ಮದಾಚರಣೆಯ ಮೂಲಕ, ಲೋಕದ ಎಲ್ಲಾ ಗುರುಗಳನ್ನೂ ನೆಂಪುಮಾಡ್ತ “ಗುರುಪೌರ್ಣಮಿ”ಯುದೇ ಇದೇ ಆಟಿಲಿ ಬತ್ತು.
ಇದೇ ದಿನ ನಮ್ಮ ಗುರುಗೊ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ಸುರುಮಾಡ್ತವಲ್ಲದೋ – ಅದೊಂದು ಗೌಜಿ ಸುರು.
ಲೋಕದ ಎಲ್ಲಾ ದಿಕ್ಕಂದಲೂ ಬಂದು ಸೇರಿಗೊಂಡು, ಗುರುಗಳ ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯದ ಗವುಜಿ ಹಂಚುತ್ತ ಹಬ್ಬ.
ಗುರುಗೊ ಅಂತರ್ಮುಖಿಗೊ ಆಗಿ, ಆಹಾರ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಾಡಿಗೊಂಡು ಅಧ್ಯಯನಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತ ಸಮೆಯ.
ಉಪನ್ಯಾಸ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಂಗಳ ಕೊಟ್ಟೊಂಡು ಶಿಷ್ಯಸಮೂಹವಗ ಜೊತೆಗೂಡುಸಿಗೊಂಡು ಸಂಘಟನೆಯನ್ನೂ ಬೆಳೆಶುತ್ತ ಸಮೆಯ.
(ಕಳುದೊರಿಶ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಶುದ್ದಿ ಮಾತಾಡಿದ್ದು, ಗೊಂತಿದ್ದೋ?)
ಬೈಲಿಂದ ಎಲ್ಲೋರುದೇ ಹೋಗಿ ಸೇರ್ತ ಸಮೆಯ.
ಹೇಳಿದಾಂಗೆ, ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯದ ಹೇಳಿಕೆಕಾಗತ ಬೈಲಿಂಗೆ ಕೊಟ್ಟದು ಇಲ್ಲಿದ್ದು. ಹೇಳಿಕೆ ಬಯಿಂದಲ್ಲದೋ?!
~
ಗುರುಗೊಕ್ಕೆ ಮಾಂತ್ರ ಅಲ್ಲ, ಬೈಲಿನ ಎಲ್ಲೋರಿಂಗೂ ಅದೇ ನಮುನೆ.
ನಿತ್ಯವೂ ತೋಟ, ಕೆಲಸ, ಕೊಟ್ಟು, ಪಿಕ್ಕಾಸು ಹೇಳಿಗೊಂಡಿದ್ದವು ಒಂತಿಂಗಳು ಪುರುಸೊತ್ತು ಕಾಣ್ತ ಸಮೆಯ.
ಮನೆ ಒಳವೇ ಇದ್ದೊಂಡು ಅಂತರ್ಮುಖಿಯಾಗಿ ಆನಂದಲ್ಲಿ ಕಾಲ ಕಳೆತ್ತ ಸಮಯ.
ಶಾಂತಾಣಿ, ಪುಳಿಂಕೊಟೆ, ಹಪ್ಪಳ – ಹೀಂಗಿರ್ತ ಹೇಮಾರ್ಸಿ ಮಡಗಿದ್ದರ ಕಾಲಿಮಾಡಿಗೊಂಡು, ಮನೆಒಳವೇ ಇರ್ತ ಕಾರ್ಯ ಈ ಆಟಿ.
ಮಕ್ಕೊಗೆ ಶಾಲಗೆ ರಜೆ ಸಿಕ್ಕಿದ ನಮುನೆ ಬೈಲಿನೋರಿಂಗೆ ಆಟಿಯೇ ಒಂತಿಂಗಳ ರಜೆ!!
ಬೈಲಿನೋರಿಂಗೆ ರಜೆ ಆದರೆ ಎಂತ, ಚೆನ್ನೆಮಣೆ, ಪಗಡೆ – ಇತ್ಯಾದಿ ಆಟದ ಸೊತ್ತುಗೊಕ್ಕೆ ಪೂರ್ತಿ ಕೆಲಸ ಸಿಕ್ಕುತ್ತ ಸಮೆಯ!

~

ಹೇಳಿದಾಂಗೆ, ಈ ಮೇಗೆ ಹೇಳಿದ ಶುದ್ದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವೆಲ್ಲ ಮದಲಿಂಗೆ ಮಾಂತ್ರ ಇದ್ದಿದ್ದದು.
ಕಾಲಗತಿ ಬದಲಾದ ಹಾಂಗೇ, ಜೀವನಕ್ರಮ ಬದಲಾದ ಹಾಂಗೇ – ಈಗೀಗ ಇಂಟರುನೆಟ್ಟು ಬಂದಮೇಗೆ ನಿತ್ಯವೂ ಆಟಿಯ ಹಾಂಗೇ ಆಯಿದು.
ಕೆಲವು ದಿಕ್ಕೆ ತೋಟವೇ ಇಲ್ಲೆ, ಇನ್ನು ತೋಟಕ್ಕೆ ಇಳಿವದೆಲ್ಲಿಂದ, ಅಲ್ಲದೋ?  🙁
ಹೆರಾಣ ಕೆಲಸಂಗಳಿಂದ ವಿಮುಖರಾಗಿ, ಮನೆಯೊಳವೇ ಅಂತರ್ಮುಖಿಗಳ ನಮುನೆಲಿ ಕೂದುಗೊಂಬದಿದಾ.
ಅಂತರ್ಮುಖಿ – ಒಬ್ಬನೇ ಕೂದಂಡು ನೆಗೆಮಾಡಿಗೊಂಡು, ಇಪ್ಪದಲ್ಲದೋ – ಇದುದೇ ಹಾಂಗೇ!

ಹಳೆಶುದ್ದಿಗಳ, ಹಗುರ ಶುದ್ದಿಗಳ ಮಾತಾಡುವೊ° ಹೇಳಿ ಸರ್ಪಮಲೆಮಾವ° ಕಳುದವಾರ ಹೇಳಿಪ್ಪಗ, ಆಟಿಲಿ ಪುರುಸೋತಿದ್ದಲ್ಲದೋ – ಅಂಬಗ ಮಾತಾಡುವೊ° ಹೇಳಿತ್ತಿದ್ದೆ.
ಎಂತಕೆ ಹೇಳಿರೆ, ಆಟಿಲಿ ಬೈಲಿಂಗಿಡೀ ಪುರುಸೋತು. ಒಪ್ಪಣ್ಣಂಗೂ ಪುರುಸೊತ್ತೇ, ಅವಕ್ಕೂ ಪುರುಸೊತ್ತೇ!! 😉
ಹಾಂಗೆ, ಈ ವಾರ ರಜ್ಜ ಹಗುರ – ಹೊತ್ತೋಪಲೆ ಇಪ್ಪ ಶುದ್ದಿ.
ಶುದ್ದಿ ಕೇಳಿ, ನಿಂಗಳ ನೆರೆಲಿ ಎಂತಾರು ಗವುಜಿಗಮ್ಮತ್ತಿದ್ದರೆ, ಹಪ್ಪಳ ಹೊರುದ್ದಿದ್ದರೆ ನವಗೂ ಹೇಳಿಕ್ಕಿ. ಆತೋ?
ಅದೇನೇ ಇರಳಿ, ಸೆಖೆಗಾಲಲ್ಲಿ ಸೆಖೆಯ ಸವಿತ್ತು, ಚಳಿಗಾಲಲ್ಲಿ ಛಳಿಗೆ ಕೊಶಿಪಟ್ಟುಗೊಳ್ತು.
ಹಾಂಗೆಯೇ, ಮಳೆಗಾಲಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ಅನುಭವಿಸೇಕು, ಶುಭ್ರಮಳಗೆ ಆಟ ಆಡ್ಳೆ ಆಟಿ ಆಗದ್ದೆ ಇದ್ದೋ?  ಇಲ್ಲೇಪ!
ಅದಕ್ಕೆ ತೋಟ ಇಲ್ಲದ್ದರೂ ಆವುತ್ತನ್ನೇ – ಹೇಳಿ ಬೈಲಿಲಿ ಮಾತಾಡಿಗೊಂಡವು.

ಒಂದೊಪ್ಪ: ತೋಟವೂ ಒಂದು ಆಟವೇ ಆಗಿದ್ದರೆ ಆಟಿಲಿ ಆಡ್ಳೆಡಿಗು – ಹೇಳಿದವು ರಂಗಮಾವ°.

• Author
• Recent Posts

ಒಪ್ಪಣ್ಣ

ಬೈಲಿನ ಒಪ್ಪಣ್ಣ

Latest posts by ಒಪ್ಪಣ್ಣ (see all)

• ಇಹಯಾತ್ರೆ ಮುಗಿಸಿದ ಬಲಿಪಜ್ಜ° - February 17, 2023
• ಯಕ್ಷಗಾನ ಪದಂಗೊ – ಉಂಡೆಮನೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಭಟ್ - November 25, 2022
• ಒಪ್ಪಣ್ಣನ ಬೈಲಿಂಗೆ ಹನ್ನೆರಡು ಒರಿಶ - December 31, 2021