ವಿಷುವಿನ ವಾಶಿ ವಿಶೇಷ ವಿಶಯಂಗೊ…

ಚಂದ್ರಮಾವಂಗೂ ಸೂರ್ಯಮಾವಂಗೂ ಮದಲಿಂದಲೇ ಬೇರೆಬೇರೆ ಲೆಕ್ಕ!
ಚಂದ್ರಮಾವನ ಲೆಕ್ಕದ ಹೊಸ ಒರಿಶ ಮನ್ನೆ ಬಂತಷ್ಟೇ. ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಯುಗಾದಿ ಹೇದು ಅದರ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಿಗೊಂಡವು ಬೈಲಿಲಿ.
ಇದೀಗ ಇನ್ನಾಣದ್ದು – ಸೂರ್ಯಮಾವನ ಲೆಕ್ಕದ್ಸು. ಸೌರಮಾನ ಯುಗಾದಿಯನ್ನೇ ‘ವಿಷು’ ಹೇದು ನಮ್ಮ ಊರಿಲಿ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಿಗೊಂಬದು ಇದಾ.

ವಿಷುವಿನ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಈ ಮದಲೇ ಬೈಲಿಲಿ ಮಾತಾಡಿಗೊಂಡಿದು.
ವಿಷುಕಣಿಯ ಬಗೆಗೆಯೇ ಕಳುದೊರಿಶ ಶುದ್ದಿ ಮಾತಾಡಿದ್ದೂ ಇದ್ದು. (https://oppanna.com/?p=9736)
ಆದರೆ, ವಿಷುವಿನ ಬಗೆಗೆ ವಿಷುವಿನ ಸಮೆಯಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಮಾತಾಡಿಗೊಂಡ್ರೂ ಅದು ಕಡಮ್ಮೆ ಹೇದು ಏನಲ್ಲ ಇದಾ.
ಕಾಲಚಕ್ರ ತಿರುಗೆಂಡೇ ತಿರುಗೆಂಡೇ – ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಅದೇ ಋತುಗೊ ಬಂದು ನಿಲ್ಲುತ್ತು; ಅದೇ ವಿಷುದೇ ಬಂದು ಕೂಡ್ತು.
ಮರಗೆಡುಗಳ ಅಲಫಲಂಗೊ ಎಲ್ಲವೂ ಆವರ್ತನೆ ಆವುತ್ತು.

ಭೂಮಿಯ ಪರಿಭ್ರಮಣೆಂದಾಗಿ ಸೂರ್ಯಾದಿ ನಕ್ಷತ್ರಂಗೊ ತಿರುಗುತ್ತ ಹಾಂಗೆ ಕಾಣ್ತು – ಹೇಳ್ತದು ಸಾವಿರಾರು ಒರಿಶ ಮದಲೇ ಆರ್ಯಭಟ್ಟಂಗೆ ಗೊಂತಾಯಿದು. ಆದರೂ, ದಿನನಿತ್ಯದ ಸುಲಭಕ್ಕಾಗಿ ಸೂರ್ಯ ತಿರುಗುತ್ತ° – ಹೇಳ್ತದು ನವಗೆ ಅರಡಿಗು.
ಈ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾಗಿ ಆಟಿ-ಸೋಣೆ ಹೇದು ಹೊತ್ತುಕಳವಗ ಕಾಲಚಕ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಿದ್ದು (ಸಂಕೊಲೆ: https://oppanna.com/?p=297)
ಹಾಂಗೆ ಸೂರ್ಯ ಬಾನಲ್ಲಿ ತಿರುಗೆಂಡೇ ಮೀನರಾಶಿಂದ ಮೇಷ ರಾಶಿಗೆ ಕಾಲುಮಡಗುತ್ತ ’ಸಂಕ್ರಮಣ’ ಕಾಲ ಈ ಮೇಷ ಶೆಂಕ್ರಾಂತಿ. ಅದನ್ನೇ ನಮ್ಮ ಊರಿಲಿ ’ವಿಷು’ ಹೇಳ್ತದು.
ಒಳುದ ಹನ್ನೊಂದು ಶೆಂಕ್ರಾಂತಿಯ ಹಾಂಗೆ ಇದೊಂದು ಕೇವಲ ಶೆಂಕ್ರಾಂತಿ ಆಗಿರದ್ದೆ, ಹಲವಾರು ವಿಚಾರಂಗಳಲ್ಲಿ ಪರ್ವಕಾಲ ಆಗಿದ್ದೊಂಡಿತ್ತು. ವಿಷುವಿನ ಕುರಿತಾದ ಕೆಲವು ಶುದ್ದಿಗಳ ಇಂದು ಮಾತಾಡುವನೋ?
ಈಗೀಗ ಶಾರದಾ ಕೆಲಂಡ್ರು ಬಂದ ಮತ್ತೆ ಈ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಂಗೊ ಕಾಣೆ ಅಪ್ಪಲೆ ಸುರು ಆದರೂ, ಮದಲಿಂಗೆ ಇದುವೇ ಒರಿಶಾರಂಭ.
~

ಮನ್ನೆ ಪೊಸವಣಿಕೆ ಉಪ್ನಾನ ಕಳಾತಲ್ಲದೋ – ಅದೇ ದಿನ ಕೋಳಿಕ್ಕಜೆ ಉಪ್ನಾನ – ಕೋಳಿಕ್ಕಜೆ ಕುಂಞಕ್ಕನ ಕುಂಞಿಮಗಂಗೆ.
ಯೇವದಕ್ಕೆ ಹೋಪದು ಹೇದು ನವಗರಡಿಯ. ಪೊಸವಣಿಕೆ ಉಪ್ನಾನ ಹೇದರೆ – ಸಾರಡಿಪುಳ್ಳಿಯ ದೊಡ್ಡಪ್ಪನ ಮಗಳಮಗಂಗೆ; ಕೋಳಿಕ್ಕಜೆ ಉಪ್ನಾನ ಹೇದರೆ ಆಚಮನೆ ದೊಡ್ಡಪ್ಪನ ಮಗಳಮಗಂಗೆ!!
ಅಂತೂ ಇಂತೂ ಸುಮಾರು ಆಲೋಚನೆ ಮಾಡಿಗೊಂಡು ಮೂರ್ತಕ್ಕಪ್ಪಗ ಕೋಳಿಕ್ಕಜೆ ಉಪ್ನಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ, ಊಟಕ್ಕಪ್ಪಗ ಪೊಸವಣಿಕೆ ಉಪ್ನಾನಕ್ಕೆ ಹೋಪದು ಹೇದು ಅಂದಾಜಿ ಮಾಡಿತ್ತು.
ಹೀಂಗೆ ಆಲೋಚನೆ ಮಾಡ್ಳೆ ಒಂದು ಕಾರಣಕೆಣಿಯೂ ಇದ್ದು – ಕೋಳಿಕ್ಕಜೆ ಉಪ್ನಾನಕ್ಕೆ ಆಚಮನೆಂದಲೇ ವಾಹನ ವೆವಸ್ತೆ ಇದ್ದತ್ತಿದಾ!
~

ಅದೊಂದರಿ ಮೊಳಪ್ಪುಬೇನೆ ಎಳಗಿದ ಮತ್ತೆ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ° ತಿರುಗಾಟ ತುಂಬ ಕಮ್ಮಿ ಮಾಡಿದ್ದವು. ಅಗತ್ಯದ್ದಕ್ಕೆ ಮಾಂತ್ರ ಹೋಪದು ಹೇಳ್ತ ಲೆಕ್ಕಲ್ಲಿ. ಹಾಂಗೇ – ಅಜ್ಜನಮನೆ ಅಜ್ಜ° ಆಗಿಂಡು ಕೋಳಿಕ್ಕಜೆ ಉಪ್ನಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗದ್ರಕ್ಕೋ – ಅದಕ್ಕೆ ವಾಹನ ವೆವಸ್ತೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಿದ್ದ° ನಮ್ಮ ಆಚಮನೆದೊಡ್ಡಣ್ಣ ಎಂಕಪ್ಪನ ಜೀಪಿಂಗೆ ಹೇಳಿ. ಜೀಪೋ ಕೇಳಿರೆ ಜೀಪಲ್ಲ; ಆದರೆ ಜೀಪಿನ ನಮುನೆದು. ಜೀಪಿನಷ್ಟು ಶೆಬ್ದವೂ ಇಲ್ಲೆ; ಅಷ್ಟು ಅದುರ್ತೂ ಇಲ್ಲೆ. ಪುಸೂಲನೆ ಹೋಪದು – ಸಾಬೊನು ಜಾರಿದ ಹಾಂಗೆ. (ರೂಪತ್ತೆಯ ಕಾರು ಬೆಣ್ಣೆಜಾರಿದ ಹಾಂಗೆ ಹೋಪದು – ಅಷ್ಟು ನೈಸಿಂದಲ್ಲ ಇದು!) ಅದಿರಳಿ.

ಈ ಎಂಕಪ್ಪ ಹೇದರೆ ದೂರದ ಜೆನ ಅಲ್ಲ – ನವಗೆಲ್ಲ ಕಂಡುಗೊಂತಿಪ್ಪ ಜೆನವೇ.  ಅಡಕ್ಕೆ ಕೊಯಿತ್ತ ಸುಂದರ ಇಲ್ಲೆಯೋ – ಅದರ ಖಾಸಾ ಅಕ್ಕನ ಖಾಸಾ ಮಗ°! 😉
ಮದಲಿಂಗೆ ಎಂಟು ಜೆನ ಹಿಡಿತ್ತ ಜೀಪು ಇದ್ದತ್ತು, ಈಗ ಈ – ಹನ್ನೊಂದು ಜೆನ ಹಿಡಿತ್ತದು – ಹೊಸನಮುನೆದು ತೆಗದ್ಸು.
ಟವೆರವೋ, ಪಟೋರವೋ – ಎಂತದೋ ಒಂದು ಹೆಸರು; ನವಗೆ ನಾಲಗೆ ತೆರಚ್ಚುತ್ತೂ ಇಲ್ಲೆ.
ಅದಿರಳಿ.
~

ದೂರದ ಮಡಿಕ್ಕೇರಿಗೋ ಮತ್ತೊ ದಿಬ್ಬಾಣ ಹೋಪದಿದ್ದರೆ ಬೇಗ – ನಾಕಂಟೆಗೇ ಎದ್ದು ಹೆರಡೆಕ್ಕಪ್ಪೋ.; ಆದರೆ ಇದು ಹಾಂಗಲ್ಲ; ಇಲ್ಲೇ ಬೈಲೊಳದಿಕ್ಕೆ; ಅದೂ ಉಪ್ನಾನಕ್ಕೆ.
ಉಪ್ನಾನದ ಮೂರ್ತವೂ ಹದಾಕೆ ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಭಾರೀ ಬೇಗ ಹೇದು ಹೆರಟಿದವಿಲ್ಲೆ. ಒಂದರಿಯಾಣದ್ದು ಕರದಾದ ಮತ್ತೆ ವಾಹನ ಬಂದದು –  ಏಳೂವರೆಗೆ. ಡಂಙಾಡಂಙನೆ ಹೆರಟೂ ಆತು.
ಎದುರಾಣ ಸೀಟಿಲಿ – ಡ್ರೈವರು ಎಂಕಪ್ಪನ ಎಡತ್ತಿಂಗೆ – ಆಚಮನೆ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ°, ಮಾಷ್ಟ್ರುಮಾವ° ಅವರ ಕರೆಲಿ – ಎಲೆತುಪ್ಪಲೆ ಕಿಟುಕಿಕರೆಲಿ.

ಹಿಂದಾಣ ಉದ್ದದ ಸೀಟುಗಳಲ್ಲಿ ನಾಗಬನದೊಡ್ಡಕ್ಕನ ಸಂಸಾರ, ಕೆದಿಲಪುಟ್ಟಕ್ಕನ ಸಂಸಾರ, ಆಚಮನೆ ಸಂಸಾರ – ಅಲ್ಲದ್ದೇ, ಹಿಂದಾಣ ಅಡ್ಡಸೀಟಿಲಿ ಕೈಲಂಕಜೆ ಅತ್ತಿಗೆಯೂ, ಕುಂಞಿ ಮಗಂದೇ.
ಹಿಂದಾಣ ಇನ್ನೊಂದರ್ಲಿ – ಒಪ್ಪಣ್ಣಂದೇ; ಬಟ್ಯಂದೇ.
ಶ್ಶೆಲ – ಬಟ್ಯ ಬಂತೋ – ಇಲ್ಲೆ! ಅದು ಓ ಅಲ್ಲಿ – ಬೈಲಕರೆ ಒರೆಂಗೆ ಅಟ್ಟೇ; ನೆಡವಲೆ ಉದಾಸ್ನ ಅಪ್ಪದಕ್ಕೆ ಜೀಪಿಲಿ ಜಾಗೆ ಇದ್ದೂದು ಸೇರಿಗೊಂಡದು. ಮಾರ್ಗದ ಕರೆ ಎತ್ತಿಅಪ್ಪದ್ದೇ ಅದು ಇಳುದತ್ತು.
ಮತ್ತೆ ಒಪ್ಪಣ್ಣ ಮಾಂತ್ರವೋ? ನಮ್ಮ ಗಾಯತ್ರಿಗೆ ಹಿಂದಾಣ ಕಾಲಿ ಸೀಟಿಂಗೆ ಕಣ್ಣುಬಿದ್ದು, ಅದರ ಭಾವಂದ್ರ ಕಟ್ಟಿಗೊಂಡು ಬಂದದರ್ಲಿ – ನಾವು ಅಲ್ಲಿಂದ ಎದ್ದು ಡ್ರೈವರಂದಲೇ ಹಿಂದಾಣ ಸೀಟಿಂಗೆ ಹೋಯೆಕ್ಕಾಗಿ ಬಂತು.
~

ಆಚಮನೆ ದೊಡ್ಡಪ್ಪಂಗೆ ಡ್ರೈವರು ಎಂಕಪ್ಪಣ್ಣನ ಮದಲಿಂದಲೇ ಗೊಂತಿದ್ದೋ – ಜೋರು ಮಾತುಕತೆ ಆಗಿಂಡಿತ್ತು.
ಗೇರುಬೀಜದ ಗುಡ್ಡೆಲಿ ಗೇರುಹಾಕುವಗ – ಹಳೇ ವಿಶಯಂಗೊ ಎಲ್ಲವುದೇ ಬಂತು – ಮದಲಿಂಗೆ ಇದ್ದ ಕುಟ್ಟಿಗೇರಿನ ಜೀಪುಗೊ, ಲೆಫ್ಟು ಹೇಂಡ್ರು ಡ್ರೈವಿನ ಗಾಡಿಗೊ – ಮಸಿ ಬಸ್ಸುಗೊ – ಶಂಕರವಿಠಲು ಬಸ್ಸುಗೊ – ಎಲ್ಲವೂ.
ಮಾಷ್ಟ್ರುಮಾವಂದೇ ಸೇರಿದ ಕಾರಣ – ದೊಡ್ಡಪ್ಪನ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೊಕ್ಕೆ ಮಾಷ್ಟ್ರುಮಾವನ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳೂ ಸೇರಿ, ಗವುಜಿ ಆಗಿಂಡಿದ್ದತ್ತು.
ಎಂಕಪ್ಪ ಬರೇ ಬಡ್ಡ, ಮದಲಿಂದಲೇ ಹಾಂಗೇ; ಅದಕ್ಕೇನೂ ದೊಡ್ಡ ಅರ್ತ ಆಗಿರ. ಆದರೆ ಹಿಂದೆ ಕೂದ ಗಟ್ಟಿಗರು ಕೆಲವು ಜೆನ ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಒಳ್ಳೆ ರೈಸಿತ್ತು.
~
ಇದರೊಟ್ಟಿಂಗೇ – ಇನ್ನೊಂದುವಾರಲ್ಲೇ ವಿಷು ಇದ್ದ ಕಾರಣ ವಿಷುವಿನ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಸಂಗತಿಗಳೂ ಬಂತು.
ಬರೇ ವಿಷು ಹೇದರೆ ಸೌರಶೆಂಕ್ರಾಂತಿ ಹೇದು ಮಾಂತ್ರ ಅಲ್ಲ; ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಂಗತಿಗಳೂ ಬಂತು.
ವಿಷುವಿಂಗೆ ಹೊಂದಿಗೊಂಡ ವಿಶೇಷ ಸಂಗತಿಗೊ ಕೆಲವು ಒಪ್ಪಣ್ಣಂಗೆ ನೆಂಪಿತ್ತಿಲ್ಲೆ; ನಿಂಗೊಗೆ ಅರಡಿಗೊ?
ಅಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ್ಸರ,ಅದರ್ಲಿ ನೆಂಪೊಳುದ ಕೆಲವರ ಮಾತಾಡಿಗೊಂಬ° ಈ ವಾರಕ್ಕೆ.

~

ಒಯಿಜಯಂತಿ ಪಂಚಾಂಗ ಆರಂಭ ಅಪ್ಪದು ಚಾಂದ್ರ ಯುಗಾದಿಂದ ಆದರೂ, ಒರಿಶಾರಂಭ ಲೆಕ್ಕ ಸೌರಯುಗಾದಿಂದಲೇ.
ಆಕಾಶವೂ ಶುಭ್ರವಾಗಿದ್ದೊಂಡು, ಸೂರ್ಯನ ಚಲನೆಯ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಂಬಲೆಡಿತ್ತು ಹೇಳ್ತ ಉದ್ದೇಶಂದಲೋ ಏನೋ – ಪಂಚಾಂಗ ಗಣನಾರಂಭಕ್ಕೂ ಇದೇ ಬೇಸಗೆ ಸಮೆಯವನ್ನೇ ಮಡಿಕ್ಕೊಂಡಿದವು.
ಆರ್ಯಭಟ್ಟನಿಂದ ಜೋಯಿಶಪ್ಪಚ್ಚಿ ವೆಂಕಟ್ರಮಣ ಭಟ್ರ ಒರೆಂಗೂ ಇದನ್ನೇ ಹೊಸಒರಿಶ ಆಗಿ ತೆಕ್ಕೊಳ್ತವು.
~

ವಿಷು ಶೆಂಕ್ರಾಂತಿ ಹೇದರೆ ಮೇಷರಾಶಿಗೆ ಸೂರ್ಯ ಕಾಲುಮಡಗುತ್ತಾ ಇದ್ದನಷ್ಟೇ.
ಅದರ ಮರದಿನಂದ ಬಪ್ಪ ಹೊಸ ಒರಿಶವ “ಸುವಸ್ತುಗಳ ನೋಡಿಂಡು” ಆರಂಭ ಮಾಡೇಕು ಹೇದು ಹೇಳಿಕೆ.
ಅಲಫಲಂಗೊ, ಹಣ್ಣು ಹಂಪಲುಗೊ, ಕಣ್ಣಾಟಿಕುಂಕುಮಂಗಳ ಮಡಗಿದ ’ಕಣಿ’ ಹೇದರೆ ಅದುವೇ ಅಲ್ಲದೋ?!
ಅದಕ್ಕೆ ಕಣಿನೋಡಿಗೊಂಡು ಒರಿಶಾರಂಭ ಮಾಡುಸ್ಸು.

~

ಶಂಬಜ್ಜನ ಕಾಲಲ್ಲಿ ತರವಾಡುಮನೆಲಿ ವಿಷುಕಣಿ ಮಡಗುವಗ ಸುತ್ತುಮುತ್ತಲಿನ ಮದಲಾಣ ಒಕ್ಕಲುಗೊ ಎಲ್ಲೋರುದೇ ಬಕ್ಕು; ಬಂದೇಬಕ್ಕು. ಇದು ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಂದಾಗಿ ಬಪ್ಪದಲ್ಲ; ಪ್ರೀತಿಂದಾಗಿ ಬಪ್ಪದು. ಬಪ್ಪಗ ಬರಿಕೈಲಿ ಬಾರವು – “ಬುಳೆಕಾಣಿಕೆ” ಹಿಡ್ಕೊಂಡು ಬಕ್ಕು. ಆ ಒರಿಶದ ನೆಟ್ಟಿಕಾಯಿ ಆದ್ಸರ ಎಂತಾರು ಗೆನಾದ್ದರ– ಒಂದು ಕೆಂಬುಡೆಯೋ, ಕುಂಬ್ಳವೋ, ಹತ್ತೈವತ್ತು ತೊಂಡೆಯೋ – ಎಂತಾರು – ತಂದು ವಿಷುಕಣಿಯ ಎದುರೆ ಹರಾಗಿ ಮಡಗಿ ನೀಟಂಪ ಅಡ್ಡಬೀಳುಗು.

ತುಂಬಿದ ಕೈಲಿ ಬಂದ ಆಳುಗಳ – ಇತ್ಲಾಗಿಂದ ಶಂಬಜ್ಜಂದೇ ಕಾಲಿಕೈಲಿ ಕಳುಸವು; ಒಂದೊಂದು ಒಸ್ತ್ರವೋ ಎಂತಾರು ಕೊಟ್ಟು ಕೈತುಂಬ ದಾನಮಾಡಿ ಸಂತೋಷ ಮಾಡುಗು; ಎಲ್ಲೋರಿಂಗೂ.
ಪಾತಿಅತ್ತೆ ಮಾಡಿದ ಸೇಮಗೆ ಕಾಯಾಲು ರಸಾಯನವೋ, ಇಡ್ಳಿ ರಸಾಯನವೋ – ಬಳುಸಿದ್ದರ ಸಮಾ ಹೊಡದಿಕ್ಕಿ, ಕೊಶೀಲಿ ಮನಗೆ ಹೋಕು ಒಕ್ಕಲುಗಳ ಸಂಸಾರ.

ದಣಿ-ಕೆಲಸಗಾರರ ಸಮ್ಮಂದ ಕೇವಲ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಅಲ್ಲದ್ದೆ, ಆ ಗವುಜಿ ದಿನದ ಆತ್ಮೀಯತೆಯ ಎಷ್ಟು ಅನುಭವಿಸಿರೂ ಸಾಲ.
ಈಗಾಣ ಕಮ್ಮಿನಿಷ್ಟೆಯ ಕೊಡಿ ಬಂದ ಮೇಗೆ ಇದೆಲ್ಲ ಕಾಂಬಲೇ ಇಲ್ಲೆಪ್ಪೋ!
~

ಊರೊಳ ಒಯಿವಾಟುಗೊ ಹಲವಿಪ್ಪಗ ಸಾಲ, ಕಡಕಟ್ಟು, ಪೈಸೆ ವ್ಯವಹಾರ – ಇದೆಲ್ಲವೂ ಇಪ್ಪದೇ.
ಈಗಾಣ ಬೇಲೆನ್ಸು ಮಾಡ್ತೋರು ಮಾರ್ಚಿಂಗೆ ಇಯರೆಂಡು ಹೇಳಿದ ಹಾಂಗೆ – ಅಜ್ಜಂದ್ರಿಂಗೆ ವಿಷುವೇ ಲೆಕ್ಕ ಅಡ.
ಒರಿಶದ ದಿನಂಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಂಡೋದ ಸಾಲವಾಪಸಾತಿಗೆ ವಿಷುವೇ ಒಂದು ಮೂರ್ತ.
‘ವಿಷುವಿಂಗೆ ಒಪಾಸು ಕೊಡ್ತೆ’ ಹೇದು ಬಾಯಿಮಾತುಗೊ ನೆಡಕ್ಕೊಂಡಿದ್ದತ್ತಡ. ವಿಷುವಿಂದ ವಿಷುವಿಂಗೆ ಬಡ್ಡಿಲೆಕ್ಕ ಹಿಡ್ಕೊಂಡಿದ್ದದು.
ಪೈಶೆ ಕೊಟ್ಟು ನಾಕು ವಿಷು ಕಳಾತು; ಇನ್ನೂ ಒಪಾಸು ಮಾಡಿದ್ದನಿಲ್ಲೆ-  ಹೇದು ಪರಂಚುಗು ಕೆಲವು ಜೆನ.
ಎಲ್ಲವೂ ವಿಷುವಿಂಗೇ ಲೆಕ್ಕ!!

~

ಪಂಚಾಂಗ ಹೇಳಿದ್ದರ ಜೋಯಿಶಪ್ಪಚ್ಚಿ ನಂಬುಗು; ಜೋಯಿಶಪ್ಪಚ್ಚಿ ಹೇಳಿದ್ದರ ಸಮಾಜವೇ ನಂಬುಗು.
ಪಂಚಾಂಗವೇ ಇಂತಾದಿನ ಒಳ್ಳೆದು –ಹೇಳಿರೆ ಮತ್ತೆ ಎಲ್ಲೋರಿಂಗೂ ಆತಿಲ್ಲೆಯೋ?!
ನಮ್ಮೂರಿನ ಕೃಷಿಗೂ ಅದೇ ಅನ್ವಯ. ಹೊಸ ಒರಿಶದ ಕೃಷಿಕಾರ್ಯಾರಂಭವ ಮಾಡ್ಳೆ ಆ ದಿನವೇ ಸುಮುಹೂರ್ತ.
ವಿಷುವಿನ ದಿನವೇ ಹೂಡ್ಳೆ ಒಳ್ಳೆದಿನ ಹೇದು ಲೆಕ್ಕ.
~

ಮದಲಿಂಗೆ ಗೆದ್ದೆ ಧಾರಾಳ ಇಕ್ಕು.
ಒಂದು ಗೆದ್ದೆಗೆ ಒಂದೊರಿಶಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬೆಳೆಗೊ ಇದ್ದು. ಸುರೂವಾಣ ಬೆಳೆಗೆ ಏಣಿಲು, ಮತ್ತಾಣ ಬೆಳೆಗೆ ಸುಗ್ಗಿ, ಅಕೇರಿಯಾಣ ಬೆಳೆಗೆ ಕೊಳಕ್ಕೆ- ಹೇಳುದು ಮದಲಿಂಗೆ. ಈಗ ಅದೆಲ್ಲ ಕಾಂಬಲೇ ಅಪುರೂಪ, ಅದಿರಳಿ.
ಅಂತೂ – ಈ ಬೆಳೆಗಳ ಆರಂಭವುದೇ ವಿಷುವಿಂದಲೇ ಲೆಕ್ಕ.
~
ಮನಗೆ ಬಪ್ಪ ಆಳುಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದು ರಜ ಹತ್ತರಾಣದ್ದು – ಇರ್ತಿದಾ – ಆ ಜೆನರ ಹತ್ತರೆ ವಿಷುವಿನ ದಿನದ ’ಮೂರ್ತದ ಹೂಟೆಗೆ’ ತೆಯಾರು ಮಾಡ್ಳೆ ಹೇಳುಗು. ತರವಾಡುಮನೆಲಿ ಮದಲಿಂಗೆ ಬಟ್ಯಂಗೇ ಆ ಜೆವಾಬ್ದಾರಿ.
ಬಟ್ಯ ವಿಷುಕಣಿ ನೋಡಿಕ್ಕಿ, ಉದಿಯಪ್ಪಗಾಣ ತಿಂಡಿ ಎಲ್ಲ ಆದ ಮತ್ತೆ ಹೂಡ್ಳೆ ಮೂರ್ತ ಮಾಡುಗು.
ಹೇಂಗೆ?
ಹಟ್ಟಿಯ ಹೋರಿಗಳಲ್ಲಿ ಗೆನಾ ಹೋರಿ ಎರಡರ ಹೆರ್ಕಿ, ಕೆಳಾಣಗೆದ್ದೆಗೆ ತಂದು ನೊಗಮಾಡುಗು.
ಬೆಶಿಬೇಸಗೆಯ ಬೆಶಿಲಿಂಗೆ ಒಣಗಿದ ಆ ರಣಗಟ್ಟಿಯ ಮಣ್ಣಿನ ಗೆದ್ದೆಲಿ ಆ ಹೋರಿಗಳ – ಇಡೀ ಗೆದ್ದಗೆ ಒಂದು ಸುತ್ತು ಬಂದರೆ “ಒಂದು ಸಾಲು” ಹೇದು ಲೆಕ್ಕ – ಹೀಂಗಿಪ್ಪ ಐದು ಸಾಲು ತಿರುಗುಸುಗು.
ಅದಾದ ಮತ್ತೆ ಹೋರಿಗಳ ಬಿಡುಸಿ, ಹೂಡಿದ ಗೆದ್ದಗೆ ರಜ ಹಸಿ – ಸೊಪ್ಪು ಎಲ್ಲ ಹಾಕಿರೆ ಮೂರ್ತ ಮಾಡ್ತ ಕ್ರಮ ಮುಗಾತು.
ವಿಷುವಿನ ದಿನ ಹೂಡಿರೆ ಮತ್ತೆ ಆ ಒರಿಶದ ಇಡೀ ಕೃಷಿಗೆ – ಏಣಿಲು, ಸುಗ್ಗಿ, ಕೊಳಕ್ಕೆ – ಇದರ ಯೇವದೇ ಕಾರ್ಯಂಗೊಕ್ಕೆ ಮೂರ್ತ ನೋಡೇಕು ಹೇದು ಇಲ್ಲೆ.

ಇಂದು ಹೂಡಿರೆ ಮತ್ತೆ ಪಗ್ಗುಪದ್ನೆಣ್ಮಕ್ಕೆ ನೇಜಿ ಬಿತ್ತುದಿದಾ; ಅದಿರಳಿ.
ಆ ದಿನ ಹೂಡಿದೋನು ಆ ಒರಿಶದ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ “ಯೆಜಮಾನ” ಹೇದು ಲೆಕ್ಕ!
ಮತ್ತಾಣ ಎಲ್ಲಾ ಬೇಸಾಯದ ಒಯಿವಾಟುಗಳೂ ಆ ಜೆನರ ಉಸ್ತುವಾರಿಲಿ ನೆಡೆತ್ಸು.
ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಮನೆತನದ ಕೃಷಿಯ ಉಸ್ತುವಾರಿಯ ಒಂದು ಆಳಿಂಗೆ ಕೊಡೆಕಾರೆ – ಎಷ್ಟು ನಂಬಿಕೆಯ ವಿಷಯ ಅಪ್ಪೋ ಇದು!
ಕೆಂಗಣ್ಣಿನ ಕೆಂಪಣ್ಣಂಗೊಕ್ಕೆ ಇದೆಲ್ಲಿ ಅರ್ತ ಅಕ್ಕು! ಒಪ್ಪಣ್ಣ ರಾಜಕೀಯದ ಶುದ್ದಿ ತೆಗದರೆ ಸರ್ಪಮಲೆಮಾವಂಗೆ ಸಮದಾನ ಆಗ!
ಅದಿರಳಿ.
~

ಇದರೆಡಕ್ಕಿಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಷಯ ಇದ್ದು – ನಮ್ಮ ಪುತ್ತೂರಿನ ಮಾಲಿಂಗೇಶ್ವರಂಗೆ ಧ್ವಜಏರುಸಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಗವುಜಿ ಸುರುಮಾಡ್ತದು ಇದೇ ವಿಷುವಿನ ದಿನ ಅಲ್ದೋ? ವಿಷುವಿನ ದಿನ ಹಲವು ಊರುಗಳಲ್ಲಿ ಜಾತ್ರೆ ಗವುಜಿ ಸುರು ಆವುತ್ತು.
ಜಾತ್ರೆ ಇದ್ದರೂ, ಇಲ್ಲದ್ದರೂ – ತುಳುನಾಡಿನ ಎಲ್ಲ ದೇವಸ್ಥಾನಂಗಳಲ್ಲಿ, ಬೂತಸ್ಥಾನಂಗಳಲ್ಲಿಯೂ ವಿಷುಕಣಿ ಮಡಗುತ್ತ ಮರಿಯಾದಿ ಇದ್ದು.
ಊರವೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಕಣಿನೋಡ್ಳೂ ಇದ್ದು.

ದೊಡ್ಡಪ್ಪ° ಇನ್ನೂ ಹೇಳಿಗೊಂಡೇ ಇತ್ತಿದ್ದವು.
ಈ ಮಾರ್ಗದ ಕಣಿಗಳ ಹಾರ್ಸೆಂಡು ವಾಹನ ಹೋಪಗ ಕೆಲವೆಲ್ಲ ಕೇಳಿದ್ದೂ ಇಲ್ಲೆ, ಕೇಳಿದ್ದದೂ ತಲಗಿಳುದ್ದೂ ಇಲ್ಲೆ, ಅಲ್ಲೇ ಮೇಲೆ ಹಾರಿತ್ತು! 🙁
~

ಒರಿಶಾರಂಭ ಹೇಂಗೆ ಮಾಡೇಕು?
ಮುನ್ನಾದಿನ ಇಡೀ ಕೂದುಗೊಂಡು ಕಂಠಮಟ್ಟ ಕುಡುದು, ಕಾರಿ-ತೂರಿ ಆಚರಣೆ ಮಾಡ್ತ ಜೆನವರಿ ಒಂದಕ್ಕೂ; ಹಸುರು- ಫಲ, ಸುವಸ್ತು, ಮಂಗಳಮಯ ಸನ್ನಿವೇಶಂಗೊ – ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನೋಡಿಂಡು ಆಚರಣೆ ಮಾಡ್ತ ವಿಷುವಿಂಗೂ ಎಂತಾ ವಿತ್ಯಾಸ!

ಕೋಳಿಕ್ಕಜೆ ಮಾಣಿಯ ಉಪ್ನಾನ ಚೆಂದಲ್ಲೇ ಕಳುದತ್ತು. ಈ ರಜೆಲಿ ಮಾಣಿ ಮಂತ್ರ ಕಲಿಯಲೆ ಹೋಪದಡ.
ವಿಷುಕಣಿಯ ದಿನವೇ ಮಂತ್ರಪಾಠ ಸುರು ಅಪ್ಪದಡ.
ಮಾಣಿಗೆ ಒಳ್ಳೆದಾಗಲಿ.

ಒಂದೊಪ್ಪ: ವಿಷುವಿನ ದಿನ ಕಣಿ ನೋಡಿಗೊಂಡ್ರೆ ಒಳುದ ದಿನಂಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಡಿಗಳನ್ನೇ ತಪ್ಪುಸಲೆಡಿಗು!

• Author
• Recent Posts

ಒಪ್ಪಣ್ಣ

ಬೈಲಿನ ಒಪ್ಪಣ್ಣ

Latest posts by ಒಪ್ಪಣ್ಣ (see all)

• ಇಹಯಾತ್ರೆ ಮುಗಿಸಿದ ಬಲಿಪಜ್ಜ° - February 17, 2023
• ಯಕ್ಷಗಾನ ಪದಂಗೊ – ಉಂಡೆಮನೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಭಟ್ - November 25, 2022
• ಒಪ್ಪಣ್ಣನ ಬೈಲಿಂಗೆ ಹನ್ನೆರಡು ಒರಿಶ - December 31, 2021